IMG 52

IM 8, louitiai U

zebrać' inyśli naszych cliii (lania nam sprawy z tego* «*' myślimy, to tent, dl a pianego rozeznania mydli na* szych,

thoż /nvii(^>tt7ii,'i nasza organizacja przeznaczona jest do wyrażenia tego wszysfkiego, co się dzieje w duszy,* on.« jest obrazem czucia⁸ i sądów naszych; i gdy ona h*^" *> nic ukrytym być nie niosko.

Nic jest własnością mig czynić

*' "WiWl wwjstWfA*. _v /vi-    ,    ,,    ,,    .    .    ..

rozbiór. Ponieważ dlatego tylko migi maluji} czucie, że są jego skutkiem, malują więc wszystkie te czucia, których w jed-4ic;ie chwili doznajemy, i wszystkie jednoczesne wyobrażenia w myśli naszej są naturalnie jednoczesnymi w mowie na migi.

A/e mnóstwo wyobraźni jednoczesnych tyle tylko rozeznanym hyc może, ilcśmy nabyli nałogu postrzegania ich jednych po drtigicji. Temu to nałogowi winniśmy sposobność rozezna Wania ich z tą prędkością i łatwością, która tych, co go nic mają, zadziwiać zwykła. Dlaczego na przykład muzyk rozeznaje w harmonii³ wszystkie części, które się razem słyszeć dają? Oto dlatego, że ucho jego włożyło się⁴ już do postrzegania i rozeznawania dźwięków.

siły jctłnt'tfO człowieka przewyższającą pracą swoją nowe niejako życie językowi ojczystemu nadał i literaturę jego nie tylko porządną gramatyką, ałr jeszcze (ii użyję tego wyrazu) Logiką gramatyczną, nabycie obcych języków dla Polaków⁴ dziwnie ułatwiającą, /bogacił. (Nota tłumacza).

¹ Tuk w I i III wyd. W ii wyd.: „o tym‘\

* Racoty: doznań ( srnłtrwHhJ. Takoż o kilka wierszy dalej.

⁴ Kscsrj: we współdiwtęku (t/tstts rhannonit).

⁴ IV II i III wyd.: „nałożyło się".

«* II I III wyd. .dli Pfrtek*"

■

o

Ni

p

Mowa na miff jHl totlńwm wyli*

■    .    .    i * i    ’    '

Ludzie, skoro tylko czują, mowie migam* nówią nimi nic mając w tym zamiaru ud/ gini myśli swoich. Mówić nimi, aby byli zro/¹

i mówią nimi nic mając: w tym zamiaru ud**

⁷ _/r

nic wprzódy om zamiar uczynią, aż gdy p^7/ , ^ V* ich zrozumiano; ale z początku nic w tym ^v"

mierzają, bo nic jeszcze nic postrzegli*.

-    ,    -    ,    -    ₍    j_rJj fi**#

Wszystko więc natenczas jest dla nich w *    >ic

lieszanym; i nic w nich nie rozeznają póty*

pomieszanym; i nic w ruch nie rozeznają pó* nic nauczą czynić rozbioru swych myś^,;

Lecz chociaż w ich migach wszystko jest pom* dera się jednak w nich to wszystko, co czuj# * się w nich to wszystko⁸, co w nich rozeznają

»    •    , *    , -    la ' Z**

zawiera się jednak w nich to wszystko, co c/UJ# * ,„jy

tedy# * '

myśli swe rozbierać będą umieli, to jest, żąd**' kie sądy, rozumowania, słowem, wszystkie działań*^’ . ₀ dusza mieć może. Bo gdyby się w migach t° ' . l nic zawierało, rozbiór nie mógłby z czasem tego

⁹    W 9    J n^flliT

znaleźć. Obaczmy już, jak ci ludzie nauczą się °° czynić rozbiór tego wszystkiego.

Potrzebują oni wzajemnej p° cy. Więc każdy z nieb ma Potrzebę być rozumianym nd dru gich, a zatem i siebie samego rozumieć.

Z początku sama natura wszystko w nich czym; i )*3 posłuszni⁴, bez żadnego zamiaru, jakeśmy teraz wkŁucii, wyrażają oni razem to wszystko, co czują; bo przyrodzona jest ich migom wszystko tak wyrażać. Ten jednakże,

¹ Tak w II » III wyd. W wyd. 1: „zrozumiałymi**. ^a Tak w II i III wyd. W wyd. I: „nic postrzegali*'.

* W II i III wyd.: „pomieszanym, w nich się jednak zawiera., co csiąją, i to wszystko**.

⁴ Dokładniej: Z początku słuchają (głosu) natury i. ~ (V+*4 \ii obćissent & la natura; tt...)

Jak poitm migi staję fi# tpatobam rptbiarowym I