P1011917

, upowszechniony wśród eunv

iiuwdoł*** y \V Gisement du Regoudott (nte* mit    Vw" *^rt*^^'^{rym U}'^k>0 e^dronocwąki

****■ ^:_k£>^chk<um?'^yi^h/csu-^,nc' !

ko|^’” * ^k;'^{mi0,u w} J«^{mw obok} rJT^j, tauMUW'¹ kofc* jeleni. Obok zgromadzeni!

iww iwt mś ¹ ,; składowi^ ^,!'"l w.nob odkvyto w jaskini Radocho-U,™M.«£^i5»^ih. "' fiŁ    w nis*y tawj

,vvX\\\JłOIWKC»>W'' '^M’^v .    .    ,    l’>'^M    ‘ .    .    , .    , , ..    >

M*$SSłi    W^V"”'    ... I m,K₍,«),'l I"

t\^'(p*\\    5^KJ \hlOk*«^U

skalnymi czaszkę i kości długie ;kc nuizgową świadczącą o spo* ftKs^Ksi;** jg&łMgft, «*s*K« mraro _vy|U jileoUeie penetrowane były prze* <\omiw;p> M^wokdan Mdaw ^snH,k°^x.._NVj|i takie ślady pobytu w jaskiniach wattaMich KtwftW iiHdżWicdzi, któtty poies ^ Włoszech, Odnaleziono tam stttókh, httt^t avb^tt olhyci* dakonatto " 't^wiedzia, noszący ślady obr/ucauia shhpił, tttMhtte \tetoto\vany w zarys ciałaa    do poźnopaleolitycznego

A ^VK SP w ślati działalności rytualną)' ^ jeden odcisk unta/ancj węglem Kk^^rt lVvtatiswvx\ w pohMwj wąsk*j \; _hv0 śladem zdobienia ciała uczę* tai i^w^twlohttk zrobiony pt*yp*uko\vo> a*'⁴ statków <hdwvo owuctui¹¹'.

MtM^a ; Rmm i nRnantkc^i cbw^ltt

\c i\ tu mMłażdi hd tuienęciem w yróżnwnym przez neandertalczyka, W Hortus, »ptotawą Htancji otakzkto |\vlx\l;ące sprzed 50 tys, lat resztki skon lamparta: N *ai\‘ • iosewi '.Wazony j nią ogon, co intrrptetuje się jako posostałośÓ całej skop, >v,w niobtawa"* Siwy lampartów czy innych kołowatych wykorzystywane są wtarateijaiopty nxv\ prat wwtetw i kajanów, Nieznane tbnkcje, pnwwiojwłobnie nnalrs- )vłnik' Mjmmr.bnw kości twżnycłt zwierząt, m.tn, inantuta, niedźwiedzia ja* jtaia olbrzymią i łubo, w formie ośmiometrowego iwłoktęgii w tyła M* totai aa kr\«ue. CzęA.' * ntóh została przęśl?,iuotwiona.

R t R ua. fkt Sfwj £w <? .'dumamm, koctmMr ItW, *,

^ e il#>C kWMlfty.' MmcH tfwłlMWl    u^-Ł^kł. ,    , ,, , , ,

fwwimnmir «w f♦^sWoCł^

J"¹a»j* A k i«Mr ir li Im W« NR, s, U

Mi    _

* >r : f MC*    i\4&

'^W*^A,**‘ *■ ***** ^    (wt| aiekmgws WaiaA

O ile stanowiska związane z „kultem niedźwiedzi" są sporne, to nie ulega wątpliwości. Ze w kulturze mustterskiej pochówki miały charakter intencjonalny i Ze kryła się /a nimi CO m\jmniej ideologia rezurekcyjna’¹¹. Już pierwsze znalezisko neandertalskie w jaskini beldboier (dolina Neander, od której ta odmiana człowieka w zięła swoje miano) nosiło cechy umyślnego złożenia do grobu. Także najstarsze z neandertalskich pochówków. jak kobieta z Tabun (Tabun 1 - 110 tys. lat p.n.e.), noszą cechy intencjonalności. Zmarłą ułożono na plecach ze zgiętymi kolanami i zgiętą w łokciu lewą ręką. Pochówek zorientowany był głową ku zachodowi, z twarzą zwróconą ku wyjściu z jaskini.

Spośród stanowisk neandertalskich najhardziej znane to tzw. „pochówek musnerskf stanowisko w l o Moustier, gdzie pod skalnym wiszarem w płytkim grobie pochew any został Io letni młodzieniec, W opisie odkrywcy Hausera spoczywmł na prawym boku. z prawą ręką pod wspartą na poduszce skalnej gjową tak. że obejmowd dłonią swój kark. l ewa ręka. wyciągnięta wzdłuż, ciała, sięgała ku darom grobowym w postaci oszczepu, złożonego jazy lewej dłoni topora oraz rozrzuconych wokoło kości dzikiego byka ze ladami nadpałenia¹¹⁵. Koło głowy i pod nią wsadzono używane krzemienie, a ciało posypano czerwoną ochrą. Takie groby jak cmentarzysko pod nawisem skalnym w La Ferrassic i La Quina zawierają zwłoki złożone skutwonc, jak ciała ludzi śpiących, W La Ferrassic pocłmwano zrmrłego w pozycji na plecach / przygiętymi nogami, Podobuie jak w Le Moustier, prawa nęka była zgięta, lewa wyprostowana wzdłuż dała, Ciało przykryto skórami, które przyciśnięto z boków k.umemanu. a następnie przysypano cienką warstwą ziemi. Przy zmarłych składano też piękne narzędzia krzemienne prawdopodobnie w roli darów grobowych (La CłuąvUe-aux-Saints. Le Nkxusóer\ a przy Starcu z lat ChapcUe*uux*Saints także bryłki ivhn. W jaskini Ociencch w Syrii odnaleziono zwłoki młodzieńca, bez jamy grobowej, na którego (uersi ptawdopodobtrie .-łożono krzemień”'⁴; w l a łerrassie grób dziecka (irzykryty k;uniettnym blokiem.

Najsły nniejsze znalezisko z. Shanidar (od Szah Nadira) w Iraku to wy kuty w skale grobow iec sprzed ok. 60 tys. lat (Shanidar IV), przykryty kamienną płytą. Spoczywał w nim wy soki jak na neandertalczy ka mężczyzna (i,60 mk którego złedono na dy wanie z gałęzi tglaków i ziół (m,in, jałowiec i skrzyp). Ciało leżało na lewym boku, z głową ?AVióconą na zacłtód, Przy pogrzebie, który miał miejsce późną wiosną lub wczesnym latem, złożono też wiązankę kwiatów na piersi. Analiza pyłkowa dokcarana przez Arlette 1 ercu-Gourhan. wykazała, że były' to ziote tyjni krostawiec (starzec jakubek zwany w >e-szczyvą, powstrzymujący knwmki), Nawatek (\vykorsy^ywarry do tecsesua cvzu oraz jako przyprawa, |\xK>bnie jak szafran), krwaw ark (odstraszający insekty, leczący dezy r.tenę i środek us\xxkajający), prawwślaz (stosowatry’ przeciwbólowe po vizis ,L-;er. w 1..A.. . skrzyjc szafuki, w tym także rośliny psychoaktyAcne jak działający pobudzająco i r,xx. o-pędnie winny hiacynt (którego bulwy są toksyczire) oraz jvzęsl (.działająca na układ

”'\V łatach ostetwłwestąrych teza ta została rakwestkwwana przst R.^uGirpc**. R ®*^t**|J' Cmw ,\'.>>,'>r,'o»«Xws,' IV ż>kże»,v kv .NWtwJotW „Cumwt AnthtcęsSk^y'' lASA w » ,~v s. ISldUtk    _v

^ns Odkrywca pochówku Otto Hauser miał eachowac tczttcie czci    <«a swego rnate-' ^*

Jak podają Hurian i Augusta, (€^u^>.ł    taN iSłJcow )>?> K.ctzat do łłstłiaa, ożwwJm*

«składał huk <et pąsowych t\śż ua szkłauęjgabkcie, w któsęj jeyrstchowywa»o,    ''''

w czasie U ws^jity swiatwwęj, Jak twierdzi t aw tksutia, ,tokr«mea»»cja w ł e hłcw*** „bez.wstyónie sfałszowana",

T. Akaaawa, M. Muhesew. Y. Dodo, tY Rondo, Y Miao^uchi,

Kmm( „Kanwę" IWU5, ar A77, s. SS> >Sw

-    - - - - B