pic 11 06 011929

171

171

170

wierzchni tekstu. Oznacza to, iż wszelka trafna reprezentacja struktury | wi postaci

’ —mi I tematyczny,

stawowi dri tura—Kultu 'J mat nie mc

i znaków czy wsKazuwc«. _Vt—- * - -re’a i jego przykład, że „liczbę mnogą wyraża nie ^aS e,

tegorie teoretyczne ° ^{ZWiązku z tekstem} powierzchniowym; te zaś ka-

zastosowaniu określonych^c^T^⁷⁰²™⁶ °^{dkrywane w danych} wypowiedzi narracyjnej Przvnn^dUr~    ^dostarczyć J^{akaś teor;;}

niej charakterem ^J - . ^yP°^mnijm^y sobie, iż w przedstawionej wczes-

^mó»“° * ° "

nie tylko sam tekst nar ^zie odniesienia. Tak więc na początku mamy system kategorii teoretycznych^ *    ^prOCedur’ ^{ale także peWi}®

dania logika za^SającTgTmz^k Tf™’ ^{jakie SObie stawiamy}' ^df ^lQgia ta jest szczególnie d nronn^ °^{dzienny w} formuły logiczne. (Ana-narracji używa sie iak    ^°^{mewaz d}l^a przedstawienia struktury

symbolicznej). Wióra wrl-7- ^Z° ^aczymy> P^ewnych konwencji zapisu logik¹ niowej struktury powier^⁰¹^ ^ ^synabolami logiki a elementami zda-1 lecz jak zauważa    Ż ^{ma Żadne}j Pustej współzależność

jakichś wyraźnych reguł nr7_Pkł°r|^0r ’• ^mim° ^{Ze nigdy nie sformułoW211t} j

^{a u>} wiążących zdania języka naturalno? ₍

¹¹ z. S°H^ÓaT_rTs    ^{W: H e n d r 1} c k s, On the Notion..., s. 34 a

^lł Ponieważ zajmujemy “ie*    ^anguage” 28 (1952), s. 1-30.

może it>Hnab-    . pisem poszczególnych tekstów, nasze pod^c'

. .    raczę]

na

tea

H orizo¹¹¹

2 formułami logiki, pokolenia studentów opanowują tę sztukę na kursach propedeutyki logiki. Fakt ten wskazuje, jej zdaniem, że sformuło-

nie jasnych reguł tego przekładu byłoby możliwe.

Zanim przejdziemy do rozważania metodologii per se, przedstawimy ogólnych zarysach naturę ukrytej struktury, nie zajmujemy się bo-jak już oświadczyliśmy, procedurami odkrywczymi. Zakłada że ukryta struktura wszystkich utworów narracyjnych składa

podstruktur, które będziemy tu określać jako struktury s y n t a g-i---+ ,_T „ .7 n a pierwsza wiąże się z fabułą,

wame Zanim

w

narrao •    j^{a s}t^ru^^UIM wi postaci (elementowi struiiuny ^haa.-^

yjnej musi wykorzystywać kategorie teoretyczne nie mające żad-} tematyczną, która jest biegunowym przeciwieństwem nazwy nadanej ze

i; te zaś ka- stawowi drugie"""    tn bvć takie nazwy jak: Życie—Śmierć, Na-

-...i    °    - -    —,-g,/> -7p te-

Przesztosc—ieuu.mLjL----

mat nie może być bezpośrednio wyrażony przez autora, lec

i /—„ T-iniArie ooozycji u de Saussu-

się więc, że te-lecz tylko po-

Fabuła, w przeciwieństwie do statycznej opozycj    _st_Worze-

micznym aspektem narracji. Podstawowym ce em    __{a zw}j_aszc- ¹

wzajemnych zależności i związków między^po^^a^ ^ których kajfjy

me

^ze nięcie protagonisty z antagonistą w oy<, lal.    .

est jakoś zaangażowany. Fabuła jest dynamiczna, wiąże się |

pewnym „rozciągnięciem” konfliktu przestrzennego (paradygw

—-t łat iż mamy do czynienia naj

i—ru*

^pr”^,oa'^{!a K}'

Kas-

z nich jest wiem z

WILLIAM O. HENDRICKS

Normalizacji poświęcimy tu więcej uwagi niż podsumowywaniu; takie nierówne potraktowanie wynika z faktu, że ten pierwszy zabieg th) się opisać dokładniej i precyzyjniej. W miarę odchodzenia od powierzck tekstu wzrasta subiektywność i coraz częściej trzeba odwoływać się di intuicji. Niemniej naszym celem ostatecznym jest stworzenie pewuesl ujednoliconego zbioru procedur dla przechodzenia od konkretnego tekst. I do abstrakcyjnej struktury. Pragniemy przerzucić most nad tym, wczr.l niektórzy upatrują nieusuwalną przepaść ¹⁰.

W tym miejscu warto by może wyraźnie zaznaczyć, że cel ten meI oznacza powrotu do neobloomfieldowskiej próby stworzenia zbioru procedur odkrywczych. Harris np. pojmował procedurę odkrywczą jakol taką, która doprowadza do jakiegoś jedno-jednoznacznego przedstawieni! danego korpusu danych; każda kategoria x, za pomocą której opisuje I się ten korpus, utożsamiana jest z pewnymi fonicznymi cechami danych, i cechy te wiąże się tylko z kategorią x^u. Tego jedno-jednoznacznego związku nie zrywa żadna z operacji analizy językowej.

Jak już wskazywaliśmy, w wypadku analizy narracji nie ma prostej odpowiedniości między jednostkami ukrytej struktury a cechami po-

„Language” 28 (1952), s.

zajmujemy się opisem poszczególnych tekstów, nasze

------ jednak wydawać się neobloomfieldowskie w swym podkreślaniu

skończonych korpusów niż reguł generatywnych. Wyczerpująca odpowiedź ewentualny zarzut wymagałaby odrębnego artykułu.

“ J. D. Fodor, Format Linguistics and Formal Logic. W: Netu in Linguistics. Ed. J. Lyons. Baltimore. Peneuin RonWs iQ7ft « 207.

metodologia strukturalne, analizę narracj,

y ^ ct 11    ^    ^

wiem, jak już oświadczyliśmy, procedurami odkrywczymi, więc, że    '    »''>frapvinvch składa się

z dwu ^________

matyczną i paradygmatyczną. x a^a ,----- .

druga z postacią (i tematem). Na strukturę paradygmatyczną składają się dwa elementy pozostające do siebie w opozycji, opozycję tę zaś można określić poprzez pewien zestaw cech binarnych. Te dwa elementy dają w rezultacie zbiory czy grupy wszystkich postaci, jakie pojawiają się w utworze narracyjnym (z wyjątkiem pewnych postaci „pośredniczących”, które nie należą ani do jednego, ani do drugiego zestawu). Innymi słowy, przyjmuje się, że postacie występujące w utworze narracyjnym są spolaryzowane i polaryzacja ta jest środkiem, z którego pomocą sygnalizuje się lub przekazuje tematyczne znaczenie utworu. Każdemu zbiorowi (elementowi struktury paradygmatycznej) można nadać nazwę itmai^uiną, która jest biegunowym przeciwieństwem nazwy nadanej zestawowi drugiemu; mogą to być takie nazwy jak: Ży tura—Kultura, Przeszłość—Teraźniejszość itd. Zakłada

31 t:cłJLixvr »»j----    „    _

przez użycie znaków czy wskazówek (por. pojęcie opozycji

„liczbę mnogą wyraża nie Gaste, lecz opozycja

•Gast: Gaste” ^u).

■ii nostaci, jest dyna-

1    ----a -

antagonistą w sytuacjach,

• -*• ^Jynami

:estrzennego

wiem z pewnym    ----- .. _mamy do C__v

tycznego), nadaje mu wymiar czasowy,    _w tworzącym konfU

pierw z posuwaniem się ku jakiejś ku mma    ._{g z} odsuwaniem

wzajemnym oddziaływaniu na siebie P^os aci, ^_mówiąc ściślej,

się od niej, a wreszcie ze zmianą konfiguracji _rminologia mniej lub bar-z odwróceniem sytuacji wyjściowej. J^es* ^{0 e}._v^_orzystując niektóre ele-dziej tradycyjna, można ją jednak uścis ic> j^jeina w matematyce ¹⁵ mentarne pojęcia związane z badaniem g^r

¹⁴ F. de Saussure, Kurs ------

Przyk. Warszawa 1961, s. 95.    structure” in MathematM

Zob. M. B a r b u t, On the Meaning of the    ”    Cape 1970.    ■

W: Structuralism: A Reader. Ed. M. Lane. London, Jonathan Cape,    J