UJ
z
N
O
OJ
-o
o
a
co
UJ
Z
UJ
N
U
O
-j
>-
£
Jednak zasto
Sleiszych czasachnik°W UZnać zal!festn/c^yć w życiu 1 ^ świad°mie m°że szersze ^ h JSSt ,ch znac/n C20nVch chor n °r°Wym- Na przy. rovvno uczestmw St0S0Wan'e mona k m,ei nlż damiei móWlV*dl radykalni hippis^0 w Wu polityrZ0 Członk°wie sekto lyWadem tającym
;6rou^n,ctstosowa™* * esc
3
o
§
-J
I
o
o:
™ykal„, hto "**«> w życiu pomS. VC C2'°"kow,e seklv Ł, • ......."W
ku 1»o™ £?'' klór^y w iatacK yCZn>,m' Jak i uczeC,f Wor2k «*»«£ a.
-u
<
Q
O
o:
n,a Między wykp qę nas^ trzeba J 6 9tó^eg0 nu ®^d2'es,ąfych XX w,e-ZtychobsLrY Uczen'em snntl Zaw<?żić poprJZ ZyCla sP°teczneq0 Pomyślnościiea Źyc,a sP°tecznenZnyrT1 3 Sam°dzielnZr0VVadZenle rozr°żriie-ciu P0''tycznvmd,n°Stk' Bywaja Ws°’ ?Óre povvszechn/e ° Wycofa^ się istotne ek°n°^nyTb kf4 n e ZT ^ 23 *aź"e d'a
definiują t0 s"e' Pomyślność, 1 G9°’ że albo nil ą UCZestni^yćwży.
Slm,y ZatemZykło S'P uznawl° teŻ29°'a /nacllz ^tych Ce,0W/ życiowy! Wadz,c e,ement wnl Udane ' 2asobne SpołeC2edstwa c° zwraca uwlg'yf/y,u życ/a. A/e , ! ' lndyw'dualnych pZT' °° defink# ™-ef,n'ci/, wedZęZ°lfe (1995- 81) u ™°Ze °ka2ać sie erenqy' dotyczących czynnikami l9 ktorel Wykluczeń ' Krytycznie odnogi ? Wystarczaiące. na
^klucze!try^c^'llle °Znacza pS^"*? °n do ONZ-owsklej
S2yc* form bytowan° Zdanierp - S ' spoi 9mp nad
bozenia - w an,a ' wfoczem Ze WyPchnieci inh P ec2er)stw/e, bowiem
r^o/u. Ca* S,y,e 4ia C;3 ^^kacCspLT®6™ 2 «®*5
,rzecie9o świata inh StWlerdzenie Z f.Unl<CJOnalne dla olńi’ niepewności i zu-k°miejskich slum* bGJmUje Korzon P°Si sip Przede Znie]Sze9° Procesu
SCVCh S'9 * gelacb’ C2y lud* opZTZCh Z rod chipów lSfk,m do ^°w P0*rócimy !“3 n?p2y w du>Zzających PleminZ"fmieszkańców wiel-Ubra*go p od ek V Wmy i!! skap'skach !°°3 f^akie / osiedla-"-ans,ormac7Cr 2'aw^» wyktJC °° te' “‘■sen.a-Wifpw nym nurce J1’ ludz,e wyki,J °Wej' W kate9oriach
t ®. e C2asu n/e ną’ 3 n,ek(edy n/e ^ ,Udz'e z^arginali205 dy’ których sami
uTa! rS UCZestnictwoZ°braZa 1 bel d°^C2a Sesin!' ^ t3Cy' którzy i Słl °ZUmia"a zgodn 'St0fnych Huna!2 ^ zewnatZ ° W d,UŹS2y™
enaf 3 (7"y' 96)1 Z® ZnaczenZ VC'a publiczneqo Z ~ ^ pędnie
bate czynniki pospołu
rktZL^o marlęC drastycznlei_ paaPeryZacji lub
Wolfe (1995) wyróżnia sześć następujących wymiarów, w ramach których w dzisiejszym świecie daje się zaobserwować zjawisko wykluczenia społecznego:
1) Wykluczenie z dostatecznego poziomu bytowania. Wprawdzie Wolfe (1995: 84) odnosi ten typ wykluczenia głównie do migrantów ze wsi do miast, którzy względnie ustabilizowane bytowanie wiejskie zastępują wegetowaniem na peryferiach miast, ale możemy ten rodzaj wykluczenia zdefiniować nieco inaczej. Wykluczenie z dostatecznego bytowania może nastąpić także w przypadku utraty pracy, zmiany reguł gry w wyniku radykalnej zmiany systemowej (jak miało to miejsce w krajach wychodzących z komunizmu) lub utraty zdrowia (np, na skutek wypadku losowego). Nie jest więc konieczne przemieszczanie się z jednego środowiska do innego. Zjawisko to może mieć również miejsce, gdy zmianie ulega kontekst społeczny (wraz z obowiązującymi w nim regułami gry), z czym jednostka nie potrafi sobie poradzić. Warto zwrócić uwagę na pewną wieloznaczność określenia „dostateczne bytowanie”, bowiem oznaczać ono może poziom absolutny, pozwalający pod określoną szerokością geograficzną zaledwie na przeżycie, ale może też być rozumiane w sposób relatywny. W tym ostatnim przypadku dostateczne bytowanie jest odnoszone do „normalnego” czy dominującego w danej klasie czy zbiorowości poziomu życia.
2) Wykluczenie ze świadczeń społecznych, opieki państwa i zabezpieczenia społecznego. Rozwój państwa opiekuńczego miał efekt uboczny w postaci wzrostu oczekiwań społecznych związanych ze świadczeniami zbiorowymi oraz zabezpieczeniem społecznym. Ów wzrost oczekiwań nastąpił zarówno w krajach bogatych jak i biednych, dla których te pierwsze odgrywały rolę wzorotwórczego punktu odniesienia. Poleganie na świadczeniach państwa wcześniej czy później powoduje efekt uzależnienia i często prowadzi do syndromu postaw, znanego w psychologii społecznej jako „wyuczona bezradność” (Marody 1987). W tej sytuacji załamanie się systemu świadczeń, ich ograniczanie oraz pogorszenie dostępności wyklucza z ich korzystania pewne segmenty społeczeństwa, które zdążyły się już od nich uzależnić i na tym uzależnieniu budowały swoje bytowanie.
3) Wykluczenie z kultury konsumenckiej. „Ludzie na całym świecie - pisze Wolfe (1995:90)-są dziś bombardowani informacjami na temat zróżnicowanych i ciągle zmieniających się wzorów konsumpcji. Normy te są internalizowane do stopnia nieznanego jeszcze kilka dekad temu, kiedy ‘rewolucja wzrastających oczekiwań’ stała się modną kliszą, a zarazem wyznaczają one standard przez większość niemożliwy do osiągnięcia”. Obserwacja Wolfa zwraca naszą uwagę nie tylko na tych, którzy nie są w stanie zaspokoić nawet najbardziej podstawowych potrzeb życiowych (jch sytuacja jest najtrudniejsza w kategoriach absolutnych deprywacji),
Koncepcje i definicje: marginalizacja a wykluczenie