Re exposure of DSC03270

Atttłoi I, Itrtl Pirfnmi

P«rxa>Mnu Rzymowi (miasto Pergamon miało natomiast otrzymać status wolnej poUai W rezultacie decyzji Attalosa III z części państwa pergameńskie$> utw rzuna została rzymska prowincja Azja.

Ni* mniej watn* rzeczy działy aię na Wschodzie, gdzie w połowie UIw.pju irsóscy Partowi* /.ułożyli własne państwo pod rządami dynastii Arsakidów. Se cesję Partii usiłował zlikwidować Antioch III, który w 209 r. wyprawił cię na Wschód. Nie udało mu się jednak powstrzymać rozwoju królestwa partyjzkżęr.. ro* rastąjąrsgo się przede wszystkim kosztem jego monarchii.

Najwl<iksx<- aukreey odnieśli Partowie za panowania Mitrydateaa I ilii I.*I8 r,). Władca ten odwołując złą do tradycji dynastycznej perskich Aehrw nt do w przyjął tytuł .króla królów*. W latach czterdziestych II w. p.n.a Mitn data* sąjął Msdłę I Babilonię, u na początku następnego stulecia jut ak Mezopotamii naleiała do królestwa partyjakiego; jego stolicą stał nę Rłw* font nad Tygrysem Utrata tych bogatych prowincji była ogromym ciosem ik moaarchli Bsleukldów.

W 192 r. p « s Antioch III wmieszał się w wydarzenia w Grecji ‘puząsty* w es Mat dotyczącą) interwencji Rzymu i, co stało aię przyczyną hezpctradaMP konfliktu a Rzymem (law wojna syryjska'. Klęska pod Magnezją « 190 r **»■ zda flMeukHftę do podpisania w 188 r w Apamei bardzo niekonyttiwp pkę ktńcegs konsekwencją, oprócz wspomnianych jut strat terytorialnych, feyła w ałat henweenośZ zapłacenia Rzymowi ogromną} kontrybucji

MO

Od lal cawaadziesHgtych m »- pu. Seleakiin * nwwi>a atafom wczyb wojny z władcami Egiptu o pchudniową >*Tł<. Piaiisąyą W óugach tego hwrfKktn historycy wyroeiliąją saeść tzw. wtęen syi•gusłach, które toczyły aię »lotach 274-IS8- Podczas msuam§ węjay Aaóedk IV Epdaaeit datóH —wet da Aleksandrii, ale byt to jat okres, kiedy o biega spraw w ty® sąjaaae Mina gnriztemncHDoeskiago decydował rzymski sonet i Saftewkida aas&at mai mień przez rzymskich posłów do opusacaeaia Egiptu.

Obok Syrii i Palestyny przedmiotem spora między Sełrakidamt a hnliaw szsmi były też wybrzeża Aą>i Mniejszej i wyspy Morza SgojsfcMgą. Na tych bowiem obszarach władcy z obydwa dynastii rekrutował! aajewais-w do » watek armii.

ŻTDZL W epoce hellenistycznej 2ydsi mieszkali także poaa Pałe*iyną. w di«są» rze (gr. diaspora - rozproszenie której peczą: fe sięgają .mew-eh habikmakief (informacje o wcześniejszych dziejach Żydów znajdują «< w I cząan togo podręcznika'. Nąjwięcej tyło ich w Egipcie, ale dudę skupiska hnłnoeci łgfdowsWtąj znajdowały się również w Grecji Spaita. %ku«0 i na wyspach Morza Kgvt*ki*go (Delos, Kos, Rodos i. W ID w. wielu Żydów służyło w a na łach MłuMetycząych Palestynę opuszczali jednak nie tylko kandydaci na żołnierzy; dogodniejM.wh warunków do życia poszukiwali M kupcy i rzemieślnicy. a nawet rolnicy nie znajdujący dla siebie miejsca w przeludnionym i targanym sporami religijnymi kraju. Żydzi tyjący w diaspora* szybko się hellenuowall, ale proce* ten, chociaż w mniejszym stopniu, objął równie* tych. którzy miMskali w Palestynie. Stawisko to nie było oczywiAcie powszechne t, jak m»«w w podobnych przypadkach, dotyczyło przede wszystkim elit poiu>v«nych, dla których kultura gmku była bardzo atrakcyjna. Znajomość języka greckiego była niezbędna wsaystklin, kto rzy chcieli robić karierę w lokalnej administracji

Proces hellcnizaąji nigdzie nie przebiegał bezkonfliktowo, chudsi wliód Żydów tyjących w diasporze radził o wiele mniej napięć niż w społecznościach umieazkujących Palestynę Konotmetycany charakter rellgli żydowskiej nie ułatwiał bowiem jej wyznawcom kontaktów ta światem zewnętrznym Wisła przywódców religijnych doętraagatn w heilealsacji aagraZeaie dla tradycyjnych oby-cuęów. których kultywowanie było ich zdania ni warunkiem przetrwania narodu.

W rasułtacte V wojny syryjskiej, prowadzonej praes Antiocha Hi, w granitach monart-hu Sutóuktóów aaałasła się Pslenlyna Podobni* jak późnią) Ptole-issnsaa władcy a tej dynastii starali się tu# ingerować w wewnętrsna sprawy Żydów i bezpośrednie rządy w Palestynie pozostawili w rękach arcykapłana Zaiątyni jereaoltmakiaj (jaga wybór wymagał jednak zatwierdzeń la), którego ełaśty religijną) podlegali żydzi z diaspory W Paiaatynie rządził on przy pomocy rady¹ sanhedryn -. w skład której wchodzili imu kapłani, przedstawiacie śrysto-kratycznych rodów i znawcy Fiata

«5i \6h r , kiedy Antioch IV prowadził wojnę w Egipcie, w Palestynie wybu-cały nmianrhi aprwwnłtowawe zaganuęcMfa przez króla skarbu aa świątyni je-(aadtówkMO Wtąoka Antłoeha zdobyły miasta, świątynię praakastałormo w miej*

381