ScanImage75 (2)

ODZYSKIWANIE DANYCH ZA POMOCĄ LINUKSA

ŚREDNI

FOT: DANIEL GALE/DREAMSTIME/montaź KOMPUTER ŚWIAT EKSPERT

Na straży danych

Przypadkiem usunęliśmy ważny plik w Windows? Bez stresu. Linux z odpowiednimi narzędziami pomoże uratować stracone dane

Do zadań specjalnych

Arkadiusz Bednarczyk

autor, redaktor naczelny portalu Llnux.pl

Liniu, dzięki dużej różnorodności oprogramowania, jak żaden inny system nadaje się do specjalistycznych zadań. Jednym z najpopularniejszych Jest opisywane w artykule odzyskiwanie danych. Wiele, przeznaczonych do tego celu dystrybucji i narzędzi bez problemu rozpoznaje partycje zapisane w różnych systemach, a więc dane możemy odzyskać zarówno z dysku llnuksowego, jak również z systemu Windows czy Mac OS.

Pokazane w artykule rozwiązania to jedynie ułamek tego, co Linux może zaoferować w dziedzinie odzyskiwania danych i reaktywacji uszkodzonego systemu.

Disk /dev/sdc: 30.0 GB, 30020272128 bytes 2S5 heads, 63 sectors/track, 3649 cylinders Units « cylinders of 16065 * 512 - 8225280 bytes

Device Boot Start End Blocks Id System /dev/sdc2 1118 3649 20^38290 b W95 FAT32

2 W celu przywrócenia partycji skorzystamy z programu gpart (można użyć również TestDiska). Po uruchomieniu programu z parametrem oznaczającym dysk (w naszym wypadku gpart /dev/sdc) wyświetlona zostaje tablica partycji odtworzona przez gpart •.

Guessed primary partition table:    ^

Primary partition( 1)

type: 012(OxOC)(DOS or Windows 95 with 32 bit FAT, LBA)

size: 8761 mb #s(17944542) s(63-l 7944604)

chs: (0/1/1 )-(1023/254/63)d (0/1/1 >-(1116/254/63)r

Primary partition(2)

type: 012(OxOC)(DOS or Windows 95 with 32 bit FAT, LBA)

size: 19861 mb #s(40676580) s(l7944605-58621184)

chs: (1023/254/63)-(1023/254/63)d (1117/0/1 )-(3648/254/63)r

Edit this table (y,n) : n

_lw Actiyate which partition (1..2, q to quit) : 1 ^Write this partition table (y,n): y

Zazwyczaj usunięcie ważnych danych z dysku jest wynikiem naszej nieuwagi lub awarii. Aby odzyskać utracone pliki, potrzebujemy specjalnego oprogramowania, jednak instalacja, a nawet uruchomienie czegokolwiek na dysku ze skasowanym plikiem grozi nieodwracalną utratą tego dokumentu. Z pomocą może nam przyjść zainstalowany na dysku Linux i odpowiednie narzędzia (Ekspert opisuje je w części Narzędzia do odzyskiwania danych) albo specjalnie przygotowana już dystrybucja Linuksa uruchamiana bezpośrednio z płyty CD. W tym artykule Ekspert pokaże, jak odzyskać utraconą partycję lub skasowane pliki.

Różne systemy plików

W Windows najczęściej używanymi systemami plików są FAT32 i jego następca NTFS. Główną wadą FAT32 jest brak obsługi uprawnień do plików, co powoduje, że każdy, nawet bardzo ważny plik możemy przypadkiem skasować. W dużym stopniu rozwiązuje to NTFS, wprowadzając uprawnienia i dziennik operacji dyskowych (tak zwane księgowanie).

W Linuksie stosuje się partycje w innych systemach - podstawowymi są EXT2 i nowszy EXT3. Obydwa obsługują uprawnienia, a EXT3 również księgowanie.

Pamiętajmy, że niektóre narzędzia nie obsługują wszystkich systemów plików. Ekspert pokaże, jak odzyskać dane z partycji Windows oraz partycji EXT2.

i Nazewnictwo dysków

Pod Linuksem nazwy dysków są zupełnie inne niż w Windows. Przykładowo dysk IDE, podłączony jako Primary Master, widoczny jest pod nazwą /dev/hda, a dysk podłączony jako Primary Slave pod nazwą /dev/hdb. Partycje oznaczane są jako kolejne numery dysków. Na przykład /dev/hdal to pierwsza partycja na dysku Primary Master. Dyski SATA, SCSI I urządzenia USB zazwyczaj oznaczane są jako /dev/sda. /dev/sdb i tak dalej.

Listę partycji na wybranym dysku uzyskamy, wydając polecenie: fdisk -1 /dev/hda

Odtwarzamy dane

W części Narzędzia do odzyskiwania danych Ekspert opisał najpopularniejsze programy i dystrybucje do odzyskiwania danych. Zobaczmy, jak w praktyce odzyskać partycję oraz utracone pliki za pomocą dowolnego Linuksa (zainstalowanego na dysku lub uruchomionego z płyty CD).

Odzyskujemy utraconą partycję

Do odzyskania utraconej partycji najlepiej posłużyć się wbudowanym w każdą dystrybucję programem fdisk oraz narzędziem gpart. W przykładzie Eksperta odzyskamy usuniętą nieumyślnie pierwszą partycję na dysku /dev/sdc (o oznaczeniach dysków w Linuksie przeczytamy w ramce Nazewnictwo dysków). Uwaga! Wszystkie polecenia wydajemy z konta administratora.

1 Najpierw, za pomocą polecenia

fdisk -1 /dev/sdc sprawdzamy, czy partycja jest widoczna. W przykładzie Eksperta rozpoznawana jest jedynie druga partycja pierwsza nie zostaje wyświetlona.

3 Teraz musimy wykonać polecenie zapisu tablicy partycji: gpart -W /dev/sdc /dev/sdc

Zauważmy, że nazwę partycji wpisujemy dwa razy - oznacza to, że tablicę zapisujemy na pierwotny dysk. Po wykonaniu polecenia gpart zada nam trzy pytania •: czy chcemy ed^owacwybraną tąblićę"(jeili wpis • się zgadza, nie robimy tego), którą partycję mamy ustawić jako aktywną i czy zapisać zmiany. Po udzieleniu odpowiedzi na te pytania utracona partycja zostaje przywrócona.

Przywrócenie skasowanego pliku

Do odzyskania skasowanego pliku na partymi FAT32 najlepiej posłużyć się proframem Photorec. Potrafi on przywrócić skasowane pliki z dowolnej partycji na dysku. Wadą programu jest ograniczenie możliwych do odzy-

eKspert

72 LUTY 2007