18431 skanuj0004 (348)

A na wojnie świszczą kule, I Aid się wali jako snopy,

A najdzielniej biją króle,

A najgęściej giną chłopy. (M. Konopnicka, A jak poszedł--)

Pochodną zbieżnych ukształtowań syntaktycznych jest podobna melodiu powiedzeń, wynikająca z identycznego porządku intonemów. W utworze nopnickiej porządek przedstawia się tak, że w każdej nieparzystej linijce werw mamy antykadencję, w każdej parzystej -— kadencję, zaś u Czechowicza zail| oj otwierający każdą zwrotkę powoduje silną redukcję antykadencji, tak że | wsze dwa wersy każdej zwrotki wypowiadane są na kadencji, wers trzeć i charakter antykadencyjny, a czwarty będący zamknięciem struktury synlil czno-wierszowej (zwrotki) siłą rzeczy realizuje kadencję. Każda zwrotka • chowiczowskiego utworu składa się z dwu zdań i teoretycznie porządek J sowo-intonacyjny powinien być zbliżony: do porządku, jaki występuje u nopnickiej, tymczasem tylko każdy trzeci wers zwrotki ma charakter ani) dencjamy.

Powtórzenie

IIIOWYIJU

Raz do gazety „Słowo Niebieskie” .(skumbrie w tomacie skumbrie w tomacie) 

Zabieg stylistyczno-składniowy polegający na powielaniu w zdaniu czy w | wetu juch zdań słów lub całych zespołów słów w celach ekspresywnych nosi na p o w liirzenia, Powtórze-nie bardzo-wyraźnie koresponduje z paralelizmem ,11

przyszedł malusici staruszek z pieskiem, (skumbrie w tomacie pstrąg)

I— Kto pan jest, mów pan, choć pod sekretem! (skumbrie w tomacie skumbrie w tomacie)

— Ja jestem król Władysław Łokietek, -(skumbrie w tomacie pstrąg)

(K. L Gałczyński, Skumbrie w tomacie)

O, poeto, czy chcesz, żeby było jeszcze piękniej? JJocałuj w usta Rimbauda, pocałuj w usta Rimbauda, poęąłuj w usta Rimbauda.

I uśnij.

K. I. Gulczyński, Cantłtum cantiroruiu)

i lii

i ₍V. /.cgólnym przypadkiem powlói/.cuiąjcst tuk zwłtuc zdanie r o z k w i t a -Riuuie jako jeden /. chwytów poetyki Peipera:    _____

GIócl, głód błon, bion rozwartych jak usta,

głód błyji rozwarł vc1l jak usta kielicha,

jak usta kielicha z krzyku i jak nuta,

z której serca gwiazda znikła,

zdjął mnie, metalowe hasło, z halabardy,

zdjął mnie z halabardy, na letórej kwitnąłem upalny,

gfodbłon iak nuta w kielichu rozwartych*

strącił mnie z mojego pnia na: na włos piany.

(T. Peiper, Upadek)

■ii ui lita rozkwitające nie jest częstym chwytem w stylistyce składni i nie_qest lliokietn Peipera, jego pierwowzór odnajdujemy j^WielldejJlmpTowizagi'.—

Ja mistrz!

Ja mistrz wyciągam dłonie!

Wyciągam aż w niebiosa i kładę me dłonie Na gwiazdach jak na szklanych harmoniki kręgaęh.

(A. Mickiewicz, Dziady, cz. III)

liiri yficznym rodzajem powtórzenia jest a n a fo r a (z gr. anaphora — pod-„j.j, , , |_n77yi_stylistyczny polegający na powtarzaniu słów znajdujących się na hu |iHS/( /,cgólnych jednostek syntaktyęznych. Chwyt taki ma określone konsek-

.....po/ycyine w postaci powtarzalności określonych układów składniowych

■itiiliri od tego, jakie człony składniowe powtarza anafora. Zachodzi to zawsze ~ |_N słowo użyte w fudkeji anafory determinuje określona-- ziffize te sama-— raina tyczną; nja przykład czasownik w tej - samej osobie, dopełniacz ild. T ak właśnie anafora żem w Hymnie ,,o zachodzie słońca” Słowackiego rowitdzać czasownik w czasie przeszłym:

Dzisiaj na wielkim morzu obłąkany,

Sto mil od brzegu i sto mil przed brzegiem,

Widziałem lotne w powietrzu bociany Długim szeregiem.

&ejnie znał kiedyś na polskim ugorze,

Smutno mi, Boże!

/.cm często dumał nad mogiłą ludzi,

/,rm prawic nic znał rodzinnego domu,

/.cm był jak pielgrzym, co się w drodze trudzi Przy hi mikach gromu,

Zr nic wiem, gd/.ic uię w mogiłę położę,

Sutulnn ‘ini, Noże!