47458 IMG60 (7)

18

Liście są także zwijane przez inne owady, a szczególnie przez dorosłe postacie pod-ryjkowatych. Wówczas jednak liść jest zwijany bez użycia przędzy - po nacięciu ogonka liściowego przez chrząszcze, co obniż.a jego turgor. Jaja są składane zwykle wewnątrz zwiniętych liści, a larwy żywią się przygotowanym w ten sposób pokarmem. Przepoczwarcze-nie w zależności od gatunków następuje wewnątrz zwiniętych liści lub poza nimi.

Owady mogą uszkadzać aparat asymilacyjny drzew bez udziału narządów gębowych. Postacie dorosłe różnych rośliniarek, szczególnie boreczników i zawodnie, nacinają igły za pomocą pokładełka, powodując częściowe ich wysychanie.

Uszkodzenia liści są najpospolitszą formą uszkadzania drzew i krzewów, a ponadto owady foliofagi często występują w formie gradacyjnej. Silna dcfoliacja prowadzi do zahamowania przyrostu drzew, a nawet zamierania drzew iglastych, szczególnie świerka.

1.2.1.5.    Uszkodzenia łyka i miazgi

Żer między korą a drewnem jest charakterystyczny dla większości szkodników wtórnych: komikowatych. kózkowatych. bogatko waty eh. ryjkowcowatych.

Komiki, celem złożenia jaj wgryzają się pod korę. gdy szkodniki wtórne z innych rodzin składają jaja w szczelinach kory lub specjalne nacięcia wykonane za pomocą pokła-dclka lub narządów gębowych (ryjkowcowale). Opis żerowisk komików był podany poprzednio (Entomologia leśna ogólna). Żerowiska owadów, innych niż korniki, zakładane między korą a drewnem, są znacznie prostsze. Wyróżnia się tylko nieliczne ich elementy: chodniki larwalne, kolebki poczwarkowc i otwory wylotowe różnego kształtu (okrągłe, płaskie.soczewkowatc;rys. LI 1—1.12).

1.2.1.6.    Uszkodzenia łyka, miazgi i drewna

Ten sposób uszkadzania drzew różni się od poprzednio opisanego tym. że owady po zakończeniu żerowania między korą a drewnem wygryzają w powierzchniowej warstwie drewna kolebki poczwarkowc (np. smolik drągowinowiec, smolik sosnowiec, jodłowiec krzywozębny, ścigi i borówki) lub przedłużają do drewna chodniki larwalne i w nich się przcpoczwarczają (np. żerdzianki). Kształt kolebki zagłębionej w drewno może być jamko-waty (smoliki), hakowaty (borówki, tycz cieśla) lub łukowaty (ścigi). Ten sposób żerowania larw jest charakterystyczny dla większości bogatkowatych. ryjkowcowatych i kózkowatych (rys I.I3). Wśród komikowatych tylko nieliczne (np. jodłowiec krzywozębny po zakończeniu zeru pod korą) zakładają kolebki poczwarkowc w powierzchniowej warstwie drewna Do ważnych cech rozpoznawczych tych żerowisk należą skład i struktura resztek pokarmowych i odchodów, które wypełniają chodniki larwalne, a czasem też kolebki po-czwarkowe lub ich okolice. Są to wiórki, trocinki. mączka oraz kał barwy ciemnej lub jasnej. W żerowiskach bogatkowatych występuje np. mączka z czarnymi odchodami larw. układająca się pod wpływem ubijających ruchów odwłoka w chmurkowaty deseń, a w żerowiskach rębaczy występują długie wiórki i grube trocinki. raczej bezładnie rozmieszczone w chodnikach larwalnych.

1.2.1.7. Uszkodzenia drewna

Wyłąc/me lub prawic wyłącznie w drewnie żerują larwy niektórych korników, kózek, bogatków, ryjkowców, trzpicnników. gł.iszczyna. drwionkowalych. kołatków, pr/.czicrni-

c 1.11    , _rhalcoehora) ™nsn* L. (to. S KW»» A

sosnowiec Bupresfis («C/M*»P postaci dorosłych

- lor larw B