62215 Obraz6 (57)

MjC—CH-CH-CCOCHj

J g CM-OCa^Hs

MjC—CH—CHj

■tsłosc - surową kokainą -

I

P^ł

r*

Chlorowodorek morfiny C,,H_tlO^-HCi l M_aÓ Joat Pochodną morfiny naj- ; ctąściej etoeowaoą w lecznictwie. Działa depresyjnie na ośrodkowy układ [ nsrwowy, a szczególnie na ośrodki bólowe kory mózgowej. Jeet bardzo ałł- , I środkiem przeciwbólowym. Jako środek odurzający podlega śoielej kon- j troll. Dewka śmiertelna wynoei 0i2-l,0 g-

Kokainą C_aTH_aiO_MN o wzorzei otrzymuje eią z liśoi krasnodrzewu, krzewu roanącago w strefie tropikalnaj. Bo*- .1 drobniona liście zadaje eią mlekiem wa- | plennym i ekatrahuja eterem. Wyciąg eterowy po oauezeniu zagąascza eią. a pozo-rozpuezcza eią w 5-procantowym roztworze | M,SO, | utlenia w temp. 50°C roztworem nadmanganianu potaeu w celu ueu- j niącia t©war*yezących alkaloidów. Naetąpnie roztwOr alkaliżuje eią, po czym ekelrahuje kokainą eterem. Z oeuezonego wyciągu eterowego I wyodrąbnia eią kryetaliczny produkt.    j

Kokaina Jako subetancja poratająca zakończenia nerwów czuciowych | •toeowana jeet jako środek do miejecowego znieczulania w laryngologii, . okulietyce i atonatologli. Uśywana jeet w postaci roztworów wodnych I chlorowodorku kokainy. Wadutywanie jej jeet ezkodliwe dla zdrowia. Jako j narkotyk podlega ścielej kontroli.

Kofeina- 1,J.7-trImetyloksantyna 6 wzorzei

nalały do grupy Alkaloidów purynowych. Występujó |    w eurowcach roślinnych, np. w ziarnie kawy w I

C    ilości ok. lt, w liściach herbaty w ilości 2-31

oraz orzeezkeeh cola.

Kofeiną otrzymuj# eią z "sadzy" powetałej .• przy prałeniu kawy lub przot odkofeinowanle kawy. "Sadza* uzyskana przy prałeniu kawy surowej zawiera 8-121 kofeiny, ktOrą j mołna wyekstrahować ciepłą wodą,-a naetąpnie zegąściC wyciąg w wyparkach I protniowycb w celu uzyskania krystalicznego produktu. Odkofeiliowanio ke- I wy poprzedza moczenie ziaren w wodzie do momentu^ aż zawartoŚC wody I wzrośnie w eich do lf-JOft. Napączniale ziarna miesza eią naetąpnie w I temp- 70°C z trichloroetylenem - przy'czym naatąpuje dyfuzja kofeiny z j wnątrze napącznielych wodą ziaren do rozpuazczeinike organicznego. Pro- j cee prowadzi sią do chwili, at zawartość kofeiny w ziarnach zmniejszy , eią do ok. 0,003%. Ekstrakt eią ozigbie, po czym naatąpuje krystalizacja j kofeiny. Odkofeinowene ziarna poddaje sią naetąpnie destylacji z parą ‘ wodną w celu oddzielenie rozpuazczeinike, a po wysuszeniu (albo pod próżnią, albo ciepłym powietrzem w podwyższonej temperaturze) przerabia eią je na kawą odkofeinowaną "paloną". ,    '

Kofeina etosowena jeet w lecznictwie jako środek cucący, działając I pobudzająco na układ nerwowy. Zalecane jeat równieł w niedomaganiaoh j krążenia 1 oddychania. Pilitanka mocnej kawy lub mocnej herbaty zawinrs I

J«.nloM kof.lny    0.1-o.J o

atyetnie wobec narkotyków - podawana jeet w przypadkach zatrnd a lub narkotykami.

Chinina, C_aoH_a«o_aN_a ° wzorzei

NOCH—CM—m—CM,

rap

MjC-CH-CMCMaC'«j

jeat najwałniejazym z około 20 alkaloidów kory chinowej. Kora chinowe nalały do najstarszych surowców roślinnych stosowanych do produkcji leków. Plantacja drzew chlnowce wystąpują w strefie tropikalnej, m.ln. na Jawie (90% produkcji),' Jomajco, Cejlonie 1 w Indiach. Korą uzyskuje si« z drzew 15»25-lotnlch, którą po wyauszonlu prasuje sią w bole i transportuje do zakładów przetwórczych.

Kora chinowa zawiera 2-15% alkaloidów, w tym do 0% chininy w pontaci | aoli kwaau chinowego 1 taniny. W calu wyodrębnienia chininy korą rozdrabnia sią w młynach 1 zadaje mloklom wapiennym dla rozłożenia eoll alkaloidów. Iłaatąpnia przeprowadza sią ekstra keją benzenom w podwyższonej j temperaturze. Wyciąg benzenowy przonoal sią do ekstraktora zawierająceqo I rozcieńczony kwas siarkowy. Chinina przechodzi do warstwy wodnej jako rozpuszczalny wodorosiarczan, natomiast bonzon zawracany jest do produkcji. Po oczyszczeniu roztworu za pomocą wągla aktywnego i oziębieniu go wydziela eią oaed aoli chininy. Chinina stosowana Jeet w lecznictwie -postaci eoll* chlorowodorku, bromowodorku, siarczanu Ł salicylanu. Jeat lekiem przeciw malarii, gdyż dzieła zabójczo na pierwotniaki malarii, a także znosi napady gorączki. Jeat również lekiem pomocniczym przy grypie 1 zapaleniu pluć.

Witaminy

X surowców roślinnych wyodrąbnia eią niektóro witaminy lub prowitaminy. Duża ilości prowitaminy A (karotenu), o wzorzei

iplll

^VC-(abCHC»CH|₂CHBGM{CM=CCHmCHJ₂—'^XCM_Z

. ; I ■ hh | 1 ~>C

zawiera marchew, szpinak, kapusta, sałata, pomidory, a szczególnie olej palmowy. Zawartość prowitaminy A w oleju palmowym wynosi 0,1-0,2%, a w marchwi ok. 0,011.

W Polsce najbardziej dostgpnym surowcem do produkcji karotenu jeet marchew. Wyodrąbnienio karotenu polega na oczyszczeniu marchwi, rosdrob-nlenlu jej ne miazgą, a nos tąpnie na dwukrotnym prasowaniu (rys. 17)1

90