22

Powszechne spisy ludności 55

W związku z prawnym zniesieniem podziału pracowników najemnych na fizycznych i umysłowych nie zbiera się obecnie bezpośrednich informacji na ten temat. W opracowaniu natomiast, na podstawie danych o stanowisku (rodzaju wykonywanych czynności), wyodrębnia się pracowników na stanowiskach robotniczych i na stanowiskach pozostałych.

Zawód wykonywany — stanowisko. Przez stanowisko rozumie się wykonywanie czynności, za które pracujący otrzymuje wynagrodzenie lub które przynoszą mu dochód. Stanowiskiem jest zatem zarówno pełnienie obowiązków kierowniczych, wykonywanie czynności koncepcyjnych i nadzorczych, jak i zajmowanie się wyłącznie pracami wykonawczymi o charakterze biurowym, technicznym, robotniczym lub usługowym.

Praca dodatkowa. Zgodnie z ustaleniami obowiązującymi w spisach za pracę główną należy uznać tę, która ma charakter stały, a jeżeli obie mają charakter stały, to tę, która zajmuje więcej czasu. W opracowaniu, na podstawie nazwy zakładu pracy dodatkowej, określa się metodą zakładową (podobnie jak w przypadku pracy głównej), czy spisywana osoba pracuje w zakładzie pracy zaliczanym do działów pozarolniczych, czy w rolnictwie, a także wyodrębnia się pracujących w rolnictwie indywidualnym. Dokonuje się również podziału według formy gospodarki.

Rodzaj niezarobkowego źródła utrzymania. W spisach powszechnych zbierane są informacje o niezarobkowym źródle utrzymania z tytułu własnej poprzednio wykonywanej pracy, z tytułu pracy członka rodziny lub z tytułu innych uprawnień, a także z dochodów uzyskiwanych z posiadania własności majątkowej itp. Stosuje się z reguły następującą klasyfikację niezarobkowego źródła utrzymania: emerytura, renta inwalidzka, renta wdowia, renta rodzinna, zasiłek rehabilitacyjny, zasiłek wychowawczy, stypendium, płaca ucznia, utrzymanie w domu opieki, alimenty, dochód z wynajmu lokalu itp.

Osoby otrzymujące: emeryturę, rentę inwalidzką, zasiłek rehabilitacyjny oraz zasiłek wychowawczy określają, czy świadczenia te otrzymują z tytułu uprzednio wykonywanej pracy poza rolnictwem, czy w rolnictwie. Spośród emerytur i rent inwalidzkich uzyskanych z tytułu pracy w rolnictwie wyodrębnia się emerytury i renty inwalidzkie uzyskane za przekazanie indywidualnego gospodarstwa rolnego (państwu lub następcy).

Pozostawanie na utrzymaniu. Osoby nie posiadające własnego źródła utrzymania, a więc nie pracujące i nie posiadające niezarobkowego źródła, są uznane za pozostające na utrzymaniu.

W czasie spisywania każda osoba pozostająca na utrzymaniu wskazuje osobę utrzymującą. Jeżeli osoba utrzymywana pozostaje na utrzymaniu dwu lub więcej osób, jako utrzymującą wskazuje się tę, która dostarcza najwięcej środków na utrzymanie. W opracowaniu wyników spisu osobom utrzymywanym przypisuje się cechy społeczno-zawodowe osoby utrzymującej, a ponadto w przypadku osób utrzymywanych przez małżonków uwzględnia się cechy obojga — jako współ-żywicicl i.