22 (1025)

<x I ¹U-ForaJc iccdis VI Sr){kj>-$lu.-.£iy itoJ.I. /Wrfd^ifaicaw, Wmwwi 200? tśHN    ISJCM-S i' ty WV f**Ń 2tO?

ROZDZIAŁ 2 Historia polityki społecznej 43

Współczesna Krzywickiemu kwestia powstała - jego zdaniem - jako efekt szybkiego rozwoju sił wytwórczych. Kwestia społeczna składa się z mozaiki kwestii socjalnych (mieszkaniowej, bezrobocia, kobiecej, nierówności itp.). które mają wspólne korzenie, są wyrazem tych samych przekształceń, wywołanych przez rozwój sił wytwórczych w rozmaitych sferach życia. Kwestie te powstały jako obiektywny i konieczny wytwór nowoczesnego rozwoju gospodarczego. Kwestii społecznej nic można rozwiązać poprzez represje, gdyż taki sposób traktowania ludzi zależnych (od pracodawcy) prowadzi do stopniowania napięć społecznych. Subiektywnie potraktowana kwestia społeczna |cst wyrazem bólów i cierpień rzesz ludzkich. W ujęciu Krzywickiego kwestia społeczna jako przedmiot badania nauki ma swą subiektywną i obiektywną stronę.

Konstanty Krzcczkowski' był kolejnym badaczem, który podjął trud wyodrębnienia polityki społecznej jako autonomicznej dyscypliny-. Chciał on jednoznacznie określić politykę społeczną jako naukę, która ma obiektywnie badać rzeczywistość, oceniać programy partii politycznych, ale z nimi się nie utożsamiać. Definicje tej nauki zostały podzielone przez Krzeczkowskiego na trzy grupy:

(1)    definicje, których celem jest usunięcie braków istniejącego ustroju;

(2)    definicje, które formalnie określają opisywane zjawiska społeczne;

(3)    określenia tcłcologicznc, które za punkt wyjścia przyjmują programy polityki społecznej.

Krzcczkowski uważał więc, że przedmiotem badań polityki społecznej jako nauki jest struktura społeczna i jej zmiany. Struktura społeczna została określona jako każdorazowy układ stosunków społecznych, budowa i uwarstwienie społeczeństwa. Ponieważ strukturą społeczną zajmuje się socjologia. Krzcczkowski sformułował lezę. że nauce o polityce społecznej chodzi tylko o zmiany zachodzące w strukturze społecznej pod wpływem celowej działalności grup społecznych oraz ciał publicznych i że szuka ona jako dyscyplina sposobów najbardziej celowego przeprowadzenia tych zmian. „W idei przekształceń, stawianej sobie jako cel polityków społecznych, tkwi więc myśl o nowym człowieku, który winien wcielać w życie ideał nowego ustroju i nowych stosunków"¹. Nawiązujemy do definicji Krzeczkowskiego w rozdziale o sporze dotyczącym funkcji socjalnych państwa, pokazując strukturę społeczną oraz zachodzące w niej procesy inkluzji i marginalizacji.

Stanisław Rychliński^{2 1} widział naukę o polityce społecznej w postaci naukowo usystematyzowanego zbioru wskazówek dotyczących usuwania, łagodzenia, niesprawiedliwości i krzywd doznawanych przez jednostkę i społeczeństwo w ustroju pracy najemnej oraz przeciwdziałania tym zjawiskom. Polityka społeczna jest więc przyporządkowana programowi praktycznych działań, którego celem jest niwelowanie całokształtu bezpośrednich i pośrednich skutków wyobcowania człowieka. Dyscyplina ra powstaje jako dziedzina umiejętności w ogniu walk klasowych pomiędzy

1

Stanisław Rychliński, Wybór pism. wyb. i w stęp Przemysław Wójcik, Warszawa 1978. PWN

2

' Konstanty Krzcczkowski, Polityka społeczna, Łódi 1947, Polski Instytut Służby Społecznej (wyd. pośmiertne).

Helena Balicka-Kozłowska, Konstanty Krzcczkowski - OaJacz życia społecznego. '/ prac IGS, Warszawa 1‘MC., Książka i Wiedza.

Krzcczkowski, Polityka sfroUcztui. s. 19-20.