22 (586)

Stąd należy rozpocząć pracę nad urządzeniem klasy tak, aby mogła ona przeobrażać się powoli w klasę -pracownię, a później pracownie. Chodzi więc o to, aby wyraźnie wyznaczyć części i miejsca na matematykę. Konieczne będzie postaranie się o stoliki w klasie do różnych ćwiczeń na ich blatach. Następnie istotne są tablice, przynajmniej dwie (najlepsze są -trzyskrzydłowe z częściami w linie, kratkę, czysta i biała, całkowicie magnetyczne) oraz tablica magnetyczna przenośna (o ile nie jest w tablicy głównej) i tablica flanelowa przenośna. Najlepszy zestaw to 4 tablice przesuwane bocznie na rolkach. W kolejności musimy zwrócić uwagę na meblościanke z pólkami i szafkami wydzielonymi na matematykę oraz boczne tablice ekspozycyjne, również z częścią matematyczną.

Środki dydaktyczne do ekspozycji (nauczycielskie) i dla każdego ucznia (np. klocki Dienesa, kolorowe liczby, liczytlełka, iiczmany itp.) powinny być w klasie, aby łatwo można było z nich korzystać i aby nie obciążały one teczki ucznia. Gromadzimy również, w szafkach materiały do gier i zabaw dydaktycznych.

Z aparatów bardzo przydatne są: projektoskop, episkop, rzutnik, magnetofon i telewizor. Do nich gromadzimy odpowiednie techniczne materiały dydaktyczne, takie jak: projektogramy, epigramy, przezrocza, taśmy filmowe, magnetofonowe itp.

Gromadzone planowo środki dydaktyczne muszą być ciągłe przeglądane i uzupełniane oraz katalogowane, a także przemieszczane na te miejsca, z których łatwo je eksponować łub natychmiast wykorzystać.

1.3.5. Lekcja, jej typy i struktura

Warunkiem realizacji założeń programu nauczania matematyki jest bobrze zaplanowana i zorganizowana lekcja. Struktura lekcji matematyki uwarunkowana jest możliwościami psychofizycznymi uczniów młodszych, specyfiką treści programowych oraz obudową materialną procesu nauczania—uczenia się.

Struktura lekcji powinna być elastyczna, urozmaicona organizacyjnie i często zróżnicowana w czynnościach uczniów, ale nadal w systemie klasowo -lekcyjnym trwającym 45 minut (w nauczaniu początkowym matematyki, przy dobrej organizacji pracy, można jednostki lekcyjne nieco skracać — rozpoczynając jeszcze przed dzwonkiem, już inną lekcję, a częściej wydłużać - - kończąc lekcję na początku następnej). Realizacja tematu lekcji odbywa się wiec w zasadzie w czasie około 45 minut w tzw jednostkach Sekcyjnych. Bywa jednak tak, że lemat lekcji jest tak obszerny, iż realizowany jest na dwóch lekcjach. Mamy wtedy do czynienia z tzw. jednostką tematyczną (przypadków takich mamy w matematyce dość dużo). Natomiast zespól kilku tematów lekcji wokół tego samego materiału nauczania nazywamy zwykle cyklem lekcji lub jednostką metodyczną.

Miejsce konkretnej lekcji w jednostce metodycznej (cykl lekcji) wyznacza jej strukturę i sposoby modyfikacji w zależności od szczegółowych zadań. Układ lekcji w jednostkach metodycznych zależy też od struktury wiedzy przewidywanej przez program. Wszystkie lekcje jednostek metody-i ziiycIi powinny tworzyć strukturę spójną. Następna powinna wiązać się / poprzednią. Wyraźnie też powinno się odróżniać budowę lekcji wprowadzającej i końcowej. Natomiast lekcje wewnątrz jednostki metodycznej powinny realizować kolejny materiał, uwzględniać kolejne ćwiczenia, Mopniować trudności, kształtować kolejne pojęcia i umiejętności. Zakoń-i /niiem cyklu lekcji będzie kontrola i ocena osiągnięć uczniów, głównie ■ Inigą samooceny, odpowiednich ćwiczeń, a także sprawdzianów.

< igolna struktura lekcji powinna być następująca:

I. Część wstępna, przygotowująca i ukierunkowująca pracę uczniów, zawierająca:

czynności organizacyjno—porządkowe,

sprawdzenie pracy domowej (może wystąpić w różnych częściach lekcji),

ćwiczenia w kształtowaniu umiejętności i biegłości rachunku pamięciowego oraz powtórzenie wiadomości, nawiązanie i podanie tematu oraz celć>w (zadań) lekcji wywołu-1.11 yi h motywy uczenia się i zainteresowania utzniów,

H t _v ,i- elównn. uwarunkowana doborem strategii i metod nauczania m /riiia się, zawierająca:

napy lekcji wypływające z obranej strategii, elementy innych strategii.

III i ,■ ękońcowa, podsumowująca (syntetyzująca, utrwalająca i wdra-’.i|_;|iu pracę uczniów), zawierająca:

włączenie nowych struktur do struktur opanowanych wcześniej, zastosowanie nowych struktur w sytuacjach praktycznych i teore-i v< z n ycb

zadanie i objaśnienie pracy domowej.

\\ mi ni /aniu początkowym mogą funkcjonować lekcje oparte na o »i■ |M u U wielostronnego nauczania — uczenia się przez odkrywanie (P),

43