22 (847)

Wojewódzka administracja zespolona - obszar zwierzchnictwa wojewody zespolenie ściślejsze (pełne) i luźniejsze

Wojewoda jako władza

administracyjna

<> odpowiedzialności ogólnej

Hierarchiczne podporządkowanie organów rządowej administracji terenowej

Wojewoda jako organ o kompetencji ogólnej

Organy o kompetencji szczególnej:

1.    w ramach administracji zespolonej:

la.    obsługiwane przez urząd wojewódzki

lb.    obsługiwane przez odrębne jednostki organizacyjne (służby, inspekcje i straże).

2.    w ramach administracji niezespolonej

Uwaga: rysunek nie przedstawia wszystkich sytuacji organizacyjnych ani wszystkich powiązań między organami administracji rządowej

Podległość służbowa i funkcjonalna kierowników wojewódzkich służb inspekcji i straży, działających pod zwierzchnictwem wojewody

KyNimck I

5. Podmioty, organy i instytucje administracji publicznej

135

Obecnie w terenowej administracji zespolonej jest zasadniczo jeden szczebel - wojewódzki (z delegaturami w niektórych dziedzinach np. w dziedzinie oświaty lub w niektórych województwach np. w województwie mazowieckim), jednak wypada podkreślić, że wiele zadań z zakresu administracji rządowej na zasadzie dekoncentracji zewnętrznej wykonują na obszarze województwa organy samorządu terytorialnego. Jest to dekoncentracja prawna (wynika z ustawy - są to zadania zlecone administracji rządowej w znaczeniu ścisłym), choć poza tym wiele zadań z zakresu administracji rządowej samorząd wykonuje też na zasadzie porozumienia z wojewodą (dekoncentracja faktyczna - zadania powierzone). W administracji niezespolonej występują częściej dwa szczeble terenowe (np. izby skarbowe i urzędy skarbowe).

Organy administracji rządowej są jednoosobowe (jak Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Wojewoda, Kurator Oświaty), a o wiele rzadziej - kolegialne (np. Krajowa Komisja Uwłaszczeniowa).

Podstawowa grupa pracowników administracji państwowej to urzędnicy. We współczesnych państwach mają oni, o czym będzie przede wszystkim mowa w rozdziale poświęconym kadrom administracji, ustabilizowany status i są zorganizowani w korpusy państwowej służby cywilnej, odpowiadające działom administracji lub pewnym grupom stanowisk administracyjnych. Ich pracodawcą jest Państwo, a nie kierownicy poszczególnych urzędów, służb czy resortów. Od stanowisk o charakterze urzędniczym należy odróżnić te, które mają charakter polityczny. Inaczej niż stabilizowane stanowiska urzędnicze należące do służby cywilnej, stanowiska polityczne (przede wszystkim w rządzie) mają obsadę zmienną, zależną od wyników wyborów parlamentarnych.

W Polsce wprowadza się dopiero, i z oporami, zasady państwowej służby cywilnej, w związku z czym zmiany polityczne na szczytach władzy często prowadzą również do rozległej wymiany kadr urzędniczych, opartej na przesłankach nomenklaturowych. Tymczasem wymiana kadr państwowych po zmianie rządu powinna dotyczyć samych tylko członków rządu i związanych z nimi urzędników o statusie politycznym, którymi są przede wszystkim wiceministrowie, a więc sekretarze i podsekretarze stanu, oraz członkowie gabinetów ministrów. Ponadto może to dotyczyć grupy wyraźnie określonych przepisami stanowisk kierowniczych lub samodzielnych w administracji, których wymiana po zmianie rządu jest z przyczyn politycznych dopuszczalna. Ta polityczna część personelu administracji państwowej (zmienna) powinna być wyraźnie określona, a tym samym oddzielona od stałej zawodowej kadry urzędniczej, której nabór bezwzględnie winien być oparty na innych zasadach.

B. Formy zdecentralizowanej administracji publicznej

Decentralizacja administracji wyraża się w ustawowym przeniesieniu odpowiedzialności publicznoprawnej za realizację określonych zadań publicznych na samodzielne prawnie podmioty, władze lub instytucje administracyjne, nienależące do scentralizowanej administracji rządowej.