231

szybkiego wykrywania świeżych ognisk gruźlicy i pozwala na niezwłoczne podejmowanie właściwego leczenia tej choroby.

Duży postęp został dokonany także w kolejowym lecznictwie zamkniętym — szpitalnym i sanatoryjnym. Rozbudowa i modernizacja starych oraz budowa wielu nowych obiektów szpitalnych (w tym m.in. Centralnego Szpitala Kolejowego w Warszawie Międzylesiu) i sanatoryjnych, coraz bogatsze ich wyposażenie w nowoczesny sprzęt i wszelkie potrzebne urządzenia, dobór personelu lekarskiego i pielęgniarskiego

0    wysokich kwalifikacjach (kolej kształci np. we własnej szkole w Poznaniu kwalifikowane kadry pielęgniarskie)— wszystko to zapewnia kolejarzom i ich rodzinom coraz lepsze warunki leczenia, a następnie regenerację sił po chorobie. W 1972 roku w szpitalach kolejowych leczyło się ponad 53 000 chorych, a w sanatoriach uzdrowiskowych, przeciwgruźliczych

1    prewentoriach — łącznie 31 000 osób.

Rozwój kolejowej służby zdrowia w zakresie lecznictwa otwartego i zamkniętego w ujęciu statystycznym ilustruje wymownie zamieszczone zestawienie. Warto dodać, że przed wojną służba ta zatrudniała w pełnym wymiarze godzin około 750 lekarzy medycyny i stomatologii, a w 1972 roku — około 3000 lekarzy. Cały personel służby zdrowia składa się z około 16 000 pracowników. Ich ofiarność i troskliwość oceniana jest przez kolejarzy bardzo wysoko.

Rok Treść	1938		1945	1953	1965	1972
Liczba szpitali		1	4	6	12	14
— liczba łóżek Liczba sanatoriów	440		342	941	2099	2929
uzdrowiskowych	3			8	10	10
— liczba łóżek Liczba sanatoriów	360		—	1315	1857	2097
przeciwgruźliczych	2		2	7	7	6
— liczba łóżek Liczba przychodni (łącznie wszystkich	360		130	1289	1590	1333
kategorii) Liczba stacji pogotowia	510		450	523	696	741
ratunkowego — Liczba aptek w lecznictwie				14	42	45
otwartym	13		9	18	56	63

Mimo dużych osiągnięć nie wszystkie potrzeby z dziedziny ochrony zdrowia kolejarzy zaspokajane są w stopniu zadowalającym. Dlatego w planie inwestycyjnym kolei na lata 1971—1975 przewidziano 900 min zł na dalszy, przyspieszony rozwój budownictwa kolejowej służby zdrowia. W okresie tym zbuduje się lub rozpocznie i zaawansuje budowę m.in. szpitali w Lublinie i Poznaniu, sanatoriów w Inowrocławiu, Nałęczowie i Busku Zdroju, okręgowych

342. Apteka kolejowa we Wrocławiu

przychodni lekarskich w Krakowie, Lublinie i Szczecinie, wielu przychodni obwodowych (np. otwarto już w 1972 roku nową, dużą, wszechstronnie wyposażoną przychodnię obwodową w Białymstoku) i rejonowych. Ponadto nastąpi rozbudowa szpitali w Gdańsku i Warszawie Międzylesiu, obwodowej przychodni w Rzeszowie i innych placówek.

Jednocześnie kolejowa służba zdrowia — wychodząc na przeciw nowym potrzebom związanym z postępem technicznym i zmianami w warunkach pracy kolejarzy — przygotowuje daleko idące udoskonalenia w modelu organizacyjnym swojej działalności. Zajmą w nim należne miejsce:

—    medycyna komunikacyjna, obejmująca fizjologię i patologię pracy na różnych stanowiskach, zwłaszcza związanych z ruchem pociągów;

—    medycyna i higiena pracy, uwzględniające wpływ na stan zdrowia takich czynników, jak hałas, wibracja, zanieczyszczenie powietrza itp.;

—    medycyna socjalna, zajmująca się badaniem środowisk pracy i miejsc zamieszkania oraz wpływu tych środowisk na stan zdrowia kolejarzy;

—    rozszerzony nadzór sanitarny i zapobieganie epidemiom.

Szczególny nacisk kładzie się na organizacyjne usprawnienie usług świadczonych podopiecznym (w tym także okresowych badań kolejarzy), na wszech-

15*

231