234 (54)

Z. i.imroĄ'. Heimi < frgo/<<hnt/logle. Wjmt*u 2005 ISBN &5-OI-I443I-9. C by WN PWN 2005

13.4.1. Domieszki upłynniające przez zwilżanie

Składnikiem działającym tych substancji są związki kwasu lignosulfonowego. Charakterystyczne, bardzo silnie wydłużone (nitkowate) cząsteczki kwasu lignosulfonowego mają liczne grupy o właściwościach hydrofilnych -SO_?; -II. -Ol I i -COOII. a więc silnie przyciągających cząsteczki wody, a równocześnie energicznie adsorbujących się na powierzchni ziaren cementu i kruszywa. W ten sposób cząstki kwasu lignosulfonowego wciągają i rozprowadzają łatwie j wodę pomiędzy ziarnami i na ich powierzchniach. Stąd mówi się o zwilżającym działaniu związków lignosulfonowych. W wyniku tego procesu ziarna cementu zostają oddzielone od siebie (zdyspergowane) i dokładnie otulone wodą. Zaczyn staje się wtedy bardziej jednorodny pod względem struktury, a mieszanka betonowa bardziej ciekła i również bardziej jednorodna pod względem konsystencji. Tarcie wewnętrzne maleje i dokładniej pokrywa się chropowata powierzchnia kruszywa zaczynem (rys. 13.2).

13.2. Schemat sczcpności zaczynu z kruszywem: A słabo zwilżalnym. B łatwo zwilżalnym (zaczyn cementowo-wodny) (zaczyn z upłynniaczem)

Dzięki związkom lignosulfonowym otoczki wody na ziarnach cementu mogą tworzyć się cieńsze, czyli ten sam efekt zwilżania cementu i kruszywa można uzyskać przy użyciu mniejszej ilości wody. W praktyce pozwala to na obniżenie ilości wody zarobowej nawet o 15%

Polska domieszka nosi nazwę Klutan i występuje w odmianach A i P. Uzyskuje się je z materiału odpadowego przy produkcji celulozy metodą siarczanową. Preparaty te rozprowadzane są w postaci roztworu wodnego o 33% stężeniu lignosulfonianu wapniowo-potasowego nieco odeukrzonego. Odmiany A i P różnią się metodą modyfikacji lignosulfonianów (świadectwo dopuszczenia 1TB nr 904/92).

Cząstki lignosulfonianu osiadają łatwiej na glinianach (GA) wówczas, gdy dodaje się go razem z wodą zarobową. Jeśli Klutan wprowadza się z opóźnieniem (min. 5 minut), kiedy to powierzchnia C,A zareagowała już z gipsem, to lignosulfonian osiada na krzemianach C,S utrudniając jego łączenie się z wodą. Efekt uplastycznienia w^r obu przypadkach ma taki sam charakter, choć nieco intensywniejszy i trwalszy przy opóźnionym dodaniu. Zaleca się stosować go razem z wodą zarobową i to nawet po uprzednim wymieszaniu ich ze sobą.

Stosowanie wymienionego preparatu jest bardzo korzystne w przypadku mieszanek transportowanych, mieszanek o konsystencji plastycznej i przy betonowaniu większych masywów. Zaletą jego jest niska cena i zużywanie w ilości tylko od 0.5 do 1% masy cementu (od 0,5 do ldnv’/100 kg cementu). Ostatecznie przyjęta ilość domieszki powinna wynikać z badań konsystencji i wytrzymałości betonu.

Zaadsorbowane lignosulfoniany na pow ierzchniach ziaren cementu hamują w pierwszym okresie wiązanie cementu i dlatego opóźniają jego początek i wydłużają czas w iązania o około 20 do 50%. co często celowo wykorzystywane jest w praktyce budowlanej.

225