241

Podsumowanie 241

2.    Inny wskaźnik to rytm serca, który zwykle wzrasta, gdy człowiek przeżywa emocje.

3.    Wraz z nasileniem przeżywanych emocji zwiększa się też ciśnienie krwi.

4.    Z doświadczaniem emocji związany jest również rytm oddychania, który w miarę wzrostu emocji staje się coraz szybszy.

5.    Poligraf, nazywany też wykrywaczem kłamstwa, mierzy różne reakcje psychofizjologiczne, takie jak GSR, rytm serca i pocenie się. Zdania psychologów na temat trafności wyników badań prowadzonych za pomocą poligrafu są bardzo rozbieżne.

19.7. EKSPRESJA EMOCJI

A.    Według Carroll Izard ekspresja emocji pełni kilka funkcji społecznych.

1.    Pozwala nam komunikować swoje uczucia innym.

2.    Reguluje sposób, w jaki reagują na nas inni ludzie.

3.    Ułatwia interakcje społeczne.

4.    Zachęca do zachowań prospołecznych.

B.    Badania Paula Ekmana i innych sugerują istnienie zasadniczych podobieństw międzykulturowych w zakresie sposobów ekspresji mimicznej: w wielu kulturach takie same wyrazy twarzy odpowiadają takim samym emocjom.

C.    Zgodnie z hipotezą mimicznego sprzężenia zwrotnego, proponowaną przez Sylwana Tomkinsa, odczuwamy emocje w efekcie sprzężenia zwrotnego odbieranego z twarzy. Inaczej mówiąc, ekspresja mimiczna emocji powoduje, że doświadczamy ich.

1.    Bardziej skrajna wersja tej hipotezy sugeruje, że już samo przybranie pewnego wyrazu twarzy spowoduje, że odczujemy odpowiadającą mu emocję.

2.    Wersja bardziej umiarkowana utrzymuje, że ekspresja mimiczna odpowiadająca danej emocji może zwiększyć intensywność jej przeżywania, ale nie stanowi przyczyny doznania emocjonalnego.

D.    Paul Ekman badał reprezentantów różnych zawodów, w których konieczne jest wykrywanie kłamstwa, np. pracowników Federalnego Biura Śledczego czy służb wywiadowczych. Stwierdził, że tylko pracownicy Secret Service potrafili trafnie wykrywać osoby kłamiące na podstawie ich wyrazów twarzy.

Podsumowanie

1.    Emocja jest odczuciem, reakcją powstającą w odpowiedzi na określone bodźce wewnętrzne lub zewnętrzne, przejawiającą się zarówno pod postacią doznania, jak i na poziomie fizjologicznym oraz behawioralnym.

2.    Emocje pełnią funkcję adaptacyjną. Na przykład strach może skłonić nas do skutecznej ucieczki przed niebezpieczeństwem.

3.    Teoria Jamesa-Langego utrzymywała, że to zmiany fizjologiczne wywołują emocje, a nie odwrotnie. Cannon i Bard nie zgadzali się z tym poglądem, przyjmując, że zachowanie emocjonalne jest kontrolowane przez mózg.

4.    Inne teorie psychofizjologiczne zajmowały się rolą, jaką w powstawaniu emocji pełnią wzorce pobudzenia autonomicznego układu nerwowego.

5.    Teorie poznawcze podkreślają związek między emocjami a myśleniem. Według Lazarusa poznanie wyprzedza emocje, natomiast Zajonc twierdzi, że poznanie i emocje są odrębnymi systemami.

6.    Autorzy zajmujący się porównaniami międzykulturowymi badali emocje w różnych kulturach w celu określenia wspólnych i unikatowych aspektów ekspresji emocjonalnej. Jedna z teorii proponuje analizowanie emocji z uwagi na wydarzenia poprzedzające, ich kodowanie, ocenę, wzorce reakcji fizjologicznych, gotowość do działania, zachowanie emocjonalne i regulację. Choć nie we wszystkich kulturach emocje kategoryzowane są tak samo, istnieje jednak wiele międzykulturowych podobieństw.