253 (10)

wprowadzono nowe tablice, w których są zawarte już gotowe, rozwiązane elementy trójkąta sferycznego. Tablice drugiej grupy opierają się na podziale dowolnego trójkąta sferycznego na dwa trójkąty prostokątne kołem wielkim przechodzącym przez zenit i prostopadłym do koła godzinnego. Jeden z powstałych w ten sposób trójkątów prostokątnych jest trójkątem kąta godzinnego, drugi zaś trójkątem wysokości Do ich rozwiązywania stosuje się reguły Nepcra. W tablicach znajduje się juź obliczone elementy podzielonego trójkąta. Rozwiązywanie trójkątów sferycznych za pomocą omawianej grupy tablic określa się jako metodę mieszaną. Do podstawowych tablic drugiej grupy należą tablice wykonane przez takich autorów', jak Drcisonstok. Ogury, Lieuw'cn i Aquino (zob. pozycja [1]). Wspólną cechą tych tablic jest dość skomplikowany cposób obliczania azymutu przy prostej i mało pracochłonnej metodzie obliczania wysokości zliczonej.

Przy obliczaniu wartości wysokości zliczonej h_x i azymutu A należy' tak dobrać pozycję, aby szerokość przyjęta do tablic była zaokrąglona do pełnych stopni i znajdowała się najbliżej szerokości zliczonej. Długość trzeba tak dobrać, aby po dodaniu jej do gryniczowskicgo kąta godzinnego tworzyła miejscowy kąt godzinny wyrażony w pełnych stopniach.

Można zatem napisać, żc

h_g,A =* /(ó, t_r),    (14.1)

gdzie:

A — deklinacja ciała niebieskiego w momencie obserwacji,

*_r — szerokość tablicowa jako argument wejściowy, t_T — miejscowy kąt godzinny w pełnych stopniach.

Na rysunku 14.1 przedstawiono astronomiczną linię pozycyjną dla jednego momentu obserwacji obliczoną metodą wysokościową tablicami logarytmicznymi dla pozycji zliczonej i wykreśloną z punktu P_:. a jednocześnie obliczoną za pomocą tabłic Drcisonstoka i wykreśloną z punktu P_r. Punkt P_T jest specjalnie dobraną pozycją, tzw. pozycją kalkulowaną. Dobiera się ją w celu otrzymania argumentów' wejściowych zaokrąglonych do pełnych stopni.

Rys. 14.1. Unia pozycyjna wykreślona z pozycji zliczonej P_x i pozycji tablicowej P_T dla jednego

momentu obserwacji

253