licznej Z, jest kierunkiem osi, dookoła której obraca się kryształ. Na rysunku 4.33 pokazany jest zorientowany w ten sposób wycinek sieci odwrotnej. Podczas naświetlania kryształu sieć odwrotna obraca się dookoła kierunku Z. Podczas tego obrotu wszystkie węzły sieci odwrotnej, z wyjątkiem węzłów leżących na osi obrotu, zataczają koła (na rys. 4.33 linie, koliste przerywane) i przecinają podczas obrotu powierzchnię kuli Ewalda, Proste łączące środek kuli C z węzłami sieci odwrotnej, znajdującymi się w danej chwili na powierzchni kuli, są kierunkami promieni ugiętych. Z konstrukcji Ewalda wynika, że promienie ugięte odnoszące się do jednej warstwicy muszą leżeć na powierzchni stożka, gdyż z przecięcia płaszczyzny z kulą Ewalda otrzymuje się koło.
Jeśli osią obrotu kryształu jest oś Z (rys. 4.33), to z konstrukcji Ewalda wynika,’ że wszystkie płaszczyzny sieciowe o symbolach (hk0), mające trzeci wskaźnik zerowy, dadzą refleksy w warstwicy zerowej. Punkty h*k*0* sieci odwrotnej, reprezentujące. w sieci pierwotnej (rzeczywistej) płaszczyzny sieciowe o symbolach (hk0), będą podczas obrotu sieci odwrotnej przecinać kulę na kole wielkim poziomym o promieniu' CO. Warstwica pierwsza obejmie refleksy (hkl). Interpretację powstawania refleksów tej warstwicy przedstawia rys. 4.33. Warstwica druga obejmie refleksy (hkl), trzecia (hk3) itd. Stożki ugięcia wszystkich warstwie mają wspólną oś obrotu (na rys. 4.33 oś Z) i wspólny wierzchołek (punkt C). Z przecięcia stożków ugięcia z powierzchnią kuli Ewalda otrzymuje się szereg przekrojów kołowych, a z powierzchnią filmu umieszczonego w kamerze cylindrycznej — szereg warstwie.
4*3.4. Metoda proszkowa Debye’a, Scherrera i Hulla
Metoda proszkowa została opracowana w 1916 r. przez Debye’a i Scherrera w Niemczech oraz niezależnie od nich w 1917 r. przez Hulla w Stanach Zjednoczonych.
Wiązka promieni monochromatycznych pada na drobno sproszkowaną substancję krystaliczną, umieszczoną najczęściej w cienkościennej rurce kapilarnej ze szkła lub celofanu. Preparat znajduje się w środku cylindrycznej kamery, wyłożonej od wewnątrz ściśle przylegającą błoną fotograficzną (rys. 4.34). Każdy kryształek sproszkowanej substancji
4J4. Metoda Debye’a - Scherrera: a) stożki interferencyjne przecinające Monę fotograficzną w ćylia*
drycznej kamerze, b) rozwinięty debajogram (wg Cullity [9fi
266