260 (28)

260

260

Dobór wstępny konstrukcyjnych parametrów

f    -------    tttiii

Nie trzeba wówczas stosować przeplatania drutów na odcinku żłobkowym cewki natomiast muszą być łączone drutami odizolowanymi od siebie. W ma’ szynach bardzo dużej mocy liczba drutów równoległych w pręcie może być nawet większa od 70. Począwszy już od ok. 5 drutów trzeba stosować prze. platanie. Spośród wielu pomysłów przepleceń, niemal wyłącznie są obecnie stosowane różne odmiany przeplecenia wynalezionego już w 1912 r. przez Roebela. W pręcie z przepleceniem Roebela parzysta liczba a_t izolowanych drutów równoległych jest rozmieszczona w żłobku w dwóch pakietach obok siebie. Wzdłuż osi maszyny kolejne druty — górny z pakietu lewego oraz dolny z pakietu prawego — są przemieszczane do pakietu sąsiedniego (rys. 7.27),

Rys. 7.27. Pięi złożony z dziesięciu drutów równoległych przeplecionych z obrotem wokół osi żłobka o kąt aj rzuty pręta, b) kształt pojedynczego drutu

a na końcach pręta wszystkie druty są ze sobą elektrycznie połączone. Żeby każdy z drutów równoległych zajął kolejno wszystkie pozycje w żłobku musi on wykonać obrót wokół osi żłobka o kąt k-180°, przy czym k = % 3; 4. W pręcie z najprostszym przepleceniem, wykonanym tylko na prostoliniowej części żłobkowej, kąt obrotu drutu jest równy 360°, a podziałka t_p przemieszczeń jest stała na długości rdzenia, przy czym

I

Rozpatrzmy pętlę utworzoną z dwóch dowolnych drutów pręta; jej rzuty na płaszczyznę symetrii żłobka oraz na dno żłobka przedstawiono na rys. 7.28. Biorąc pod uwagę zwrot obiegu wzdłuż pętli można zaznaczyć kierunki skojarzonego z nią strumienia magnetycznego rozproszonego (poprzecznego) w poszczególnych „oczkach" — rys. 7,28a, oraz skojarzonego strumienia głównego (podłużnego) — rys. 7.28b. Blisko siebie leżące linie pętli na rys. 7.28b oznaczają, że odcinki rozpatrywanych drutów znajdują się w tym samym pakiecie, linie natomiast rozsunięte — że w pakietach sąsiednich. Z równości pola powierzchni oczek o skojarzeniu „dodatnim" oraz „ujemnym" wynika, że w części żłobkowej następuje kompensacja sem indukowanych w oczkach pętli. W obu częściach pętli leżących w połączeniach czołowych zwroty sem indu-

Rys. 7.28. Pętla utworzona przez dwa druty równolegle / i 2 przeplecione w części żłobkowej z obrotem o kąt 360°; rzut a) na płaszczyznę boczną żłobka, b) na dno żłobka

kowanej przez strumień rozproszony są natomiast takie same. Nie ma zatem pełnej kompensacji sem w całej pętli i występują w niej prądy wirowe pod wpływem strumienia rozproszonego wokół połączeń czołowych.

W celu zapewnienia pełnej kompensacji sem w pętli utworzonej z dwóch dowolnych drutów równoległych stosuje się bardziej złożone pizeplecenia.

W jednym z rozwiązań przeplata się druty w żłobkowym odcinku pręta tak, żeby każdy drut został obrócony o kąt 540° (rys. 7.29). Podziałka przemieszczeń jest przy tym różna wzdłuż pręta; na symetrycznie położonym odcinku środkowym o długości 1/2, na którym przeplatany drut wykonuje obrót o 180°: podziałka t'_p = l/a₄, na obu zaś skrajnych odcinkach o długości 1/4, na których drut obraca się także o 180°, podziałka tj| = 1/2a₄. Jak wynika z porównania pól powierzchni oczek pętli (rys. 7.29a) zarówno na odcinku żłobkowym, jak i połączeń czołowych następuje pełna kompensacja. Dzięki dodatkowemu obrotowi drutów o 180°, zwroty strumieni skojarzonych w lewym oraz w prawym połączeniu czołowym są bowiem przeciwne.

A

Ryś. 129. Pętla utworzona pracz druty równoległe I i 2 przeplecione w części żłobkowej z obrotem o kąt 540”; rzut: a) na płaszczyznę boczną żłobka; b) na dno żłobka

Rozkład pola magnetycznego w obszarze połączeń czołowych jest bardzo nierównomierny tak, że zastosowanie przeplecenia o kącie obrotu 540° tylko w części żłobkowej nie kompensuje w pełni sem indukowanych w pętlach. W maszynach największej mocy, w celu pełnej kompensacji, stosuje się dodat-