262 (33)

262

///. Stylistyka lingwistyczna

Średnic wysokości niewiele się różnią między sobą: narracja: 3,2 stopnia, dialog: 2,9 stopnia; średnia wysokość wynosi ogółem (dla narracji i dialogu) ok. 3,1 stopnia. Wypowiedzenia składowe są najczęściej 2- do 4-stopniowe w narracji (91,1%) i w dialogu (93,8%).

Długość wypowiedzeń składowych: w narracji - do 10 składników; najczęściej od 2 do 4 składników (71,1%); średnia długość: 3,1 składnika; w dialogu: najczęściej 2- do 4-składnikowe (60%); średnia długość: 2,S składnika.

Wśród wypowiedzeń złożonych (zanotowano ich 885) 173 (52,9%) to wypowiedzenia z układem parataktycznym i 154 (47,1%) z układem hipotaktycznym w narracji (razem 327 wypowiedzeń), w dialogu zaś 285 (51,1%) wypowiedzeń z układem parataktycznym, a 273 (48,9%) z układem hipotaktycznym (razem 558 wypowiedzeń).

W narracji w układzie parataktycznym większość, bo 131 (75,7%), to wypowiedzenia 2-krotnie złożone; średnia wynosi tu 2,5 wypowiedzenia składowego; w dialogu wypowiedzeń 2-krotnie złożonych jest 221 (77,5%); maximum stanowi tutaj wypowiedzenie 8-krotnie złożone (0,4%); średnia to 1,9 wypowiedzenia składowego.

W narracji w układzie hipotaktycznym jest 13 (20,6%) wypowiedzeń długich, składających się z 5 do 8 wypowiedzeń składowych; średnia krotność wynosi ok. 3,1; w dialogu są 22 (23,1 %) długie wypowiedzenia, składające się z 5 do 11 wypowiedzeń składowych; średnia krotność to 2,7 wypowiedzenia składowego⁵⁷.

Średnia wysokość wypowiedzeń złożonych hipotaktycznie wynosi: w narracji: ok. 2,2 stopnia, w dialogu ok. 2,1 stopnia.

Zakładając poprawność tych obliczeń (dotyczących, przypominam, co drugiej stronicy powieści), można przyjąć, że od strony przedstawionych konstrukcji składniowych styl omawianego utworu Konwickiego charakteryzuje się dość dużym, w sumie, zróżnicowaniem w zakresie układu poziomego wspomnianych konstrukcji, zarówno w narracji, jak i w dialogu (chodzi o liczbę składników w wypowiedzeniach i o liczbę wypowiedzeń składowych w parataksie i hipotaksie), z znacznie mniejszym zaś stopniu w układzie pionowym (wysokość konstrukcji). Stosunek ilościowy wypowiedzeń pojedynczych do złożonych charakteryzuje znaczna przewaga tych pierwszych, a wypowiedzeń współrzędnie złożonych do złożonych niewspółrzędnie - stosunkowo niewielka różnica ilościowa na korzyść tych pierwszych (458:427). Podane przykładowo właściwości składniowe zdają się świadczyć o tym, że przynajmniej w omawianym zakresie styl przeanalizowanej powieści Konwickiego odbiega znacznie od stylu potocznego.

W znacznym stopniu sprawdziło się w naszych badaniach w odniesieniu do niektórych tekstów literackich to, co stwierdzają Jędrzejko i Witosz:

uwolnienie zdania z rygorów wynikających z systemowych reguł konstruowania wypowiedzeń polega często na zastąpieniu formalno-syntaktycznych związków gęstą siatką przebiegów asocjacyjnych.

” H. Wróbel np. informuje, że skala złożoności zdań złożonych jest następująca: od 2- do li-wy* powiedzeniowych (H. W r 6 b e 1,0 składni „Urzędu" Tadeusza Brezy, op.cn , s. 114).