26 (564)

28 Rozdział 1

Tab.1.5

Wyrób	Produkcja w sztukach		Zużycie jedn. matcr. w m/szt		Cena matcr. w zł za 1 mb.
	Plan	Wyk.	Plan	Wyk.	Plan	Wyk.
Suknie z jedwabiu	300	320	2,50	2,60	42	45
Suknie z elany	400	390	2,70	2,75	35	33
Garsonki z wełny	250	280	3,00	2,80	58	60

Rozwiązanie:

Wartość zużycia materiałów podstawowych (koszt) jest iloczynem trzech czynników: wielkości produkcji, zużycia jednostkowego materiału i jego ceny. Należy więc zbadać, w jakim stopniu każdy z tych czynników wpłynął na wielkość kosztów zużycia materiałowego oraz na odchylenie od kosztów planowanych. Do obliczeń można wykorzystać dowolną metodę eliminacji z tym, że najlepiej do tego celu nadaje się metoda kolejnych podstawień w formie tabelarycznej, co zaprezentowano w tab. 1.6.

Układ tabelaryczny w sposób bardzo przejrzysty obrazuje nie tylko poziom i zmiany kosztów' materiałowych ogółem (ocena kolumnami), ale również i poszczególnych rodzajów materiałów (ocena pozioma).

Łatwo zauważyć, że łącznie koszt zużycia materiałów do produkcji odzieży wzrósł o 7,07 tys. zł, chociaż zmalała bezw-zględnie w-artość zużytej elany o 2,41 tys. zł. Największy w'pływ na te zmiany miała wielkość produkcji. Ogólnie produkcja wzrosła, co pociągnęło za sobą wzrost kosztów zużycia materiałów o 6,37 tys. zł. Wzrost ten byłby jeszcze większy, gdyby nie ujemny wpływ spadku produkcji sukienek z elany. Pozytywnym zjawiskiem jest zmniejszenie się kosztów materiałów z tytułu zmniejszenia się zużycia jednostkowego. Dzięki temu zaoszczędzono materiałów o wartości 1,22 tys. zł (według cen planowanych). Wzrosło jedynie zużycie elany na 1 sukienkę, na skutek czego koszt zużycia tego materiału wzrósł o 0,69 tys.zl. Powodem tego była prawdopodobnie gorsza jakość materiału, o czym można wnioskować z niższej, aniżeli planowano, ceny elany. Obniżenie jej o 2 zł za 1 m spowodowałoby spadek kosztów zużycia materiałów o 2,15 tys. zł, jednak ogółem koszty z tytułu zmiany ceny wzrosły o 1,92 tys. zł, gdyż ceny pozostałych materiałów' uległy podwyżce. Ostatecznie, w wyniku równoczesnego oddziaływania wszystkich trzech czynników (produkcji, zużycia jednostkowego i ceny ), koszty zużycia materiałów bezpośrednich wzrosły o 7,07 tys. zł.