21 (796)

o —

1894

1869

Ryc. U. 1894 - rak (1:2); 1869,1870 - nożyce sprężynowe (1:2), 1948 - oprawki okularów (1:1) Fig. 11.1894-crampon (1:2); 1869,1870 - shears (1:2); 1948—spectaclejrames (1:1)

Przedmioty związane z wymianą i handlem

Oprócz monet, które stanowią temat oddzielnego opracowania, w kategorii tej znalazły się cztery zabytki: ramię wagi szalkowej, odważnik, dwustronny Uok pieczętny i plomba sukiennicza.

Waga i odważnik

Ramię składanej wagi szalkowej (ryc. 12, kat. 1906) odkryte zostało w warstwie rozbiórkowej I fezy kościoła. Odlano je z brązu, ozdabiąjąc końce dwoma kostkowymi zgrubieniami. Cecha ta charakterystyczna jest dla wag typu Ila w typologii 111 Wachowskich [1971, s. 218-220], użytkowych na ziemiach polskich w okresie od końca XI ^ieku do połowy XIII wieku. Później upowszechni-*°aię w Europie bicie brakteatów, „które ze względu na swoją niewielką wagę nadawały się do drobnych transakcji, natomiast ich odliczanie było niezwykle uciążliwe przy większych operacjach finansowych. Szalki znanych dotąd wag okazały się zbyt małe, by pomieścić większą ilość lekkich monet. Zwiększono więc średnice szalek i, aby przy ważeniu krawędzie szalek nie zachodziły na siebie, wydłużono całą wagę. W ten sposób wykształcił się nowy typ wagi tzw. długiej” [Wachowski 1993, s. 75J.

Kolejnym przedmiotem związanym z handlem jest mały (17 g), kulisty odważnik ołowiany (ryc. 12, kat. 1907), odkryty w grobie datowanym na XIII— XIV wiek. Na jednym z biegunów odważnika znajduje się zagłębienie wycięte ostrym narzędziem.

Tłok pieczętny

Najbardziej efektownym zabytkiem w omawianej kategorii jest dwustronny tłok pieczętny, odlany

SI