284 (36)

być zakładany pod amalgamat. Materiały zawierające w swoim składzie eugenol nie mogą być zakładane jako jedyny podkład pod materiały złożone, gdyż eugenol zaburza proces polimeryzacji podczas wiązania wypełnienia.

Cementy glass-jonomerowe konwencjonalne (chemoutwardzalne) i modyfikowane żywicą (światłoutwardzalne) ze względu na swoje właściwości stanowią substytut zębiny. Stosowane są jako grube i cienkie podkłady jednowarstwowe lub jako drugi podkład w głębokich ubytkach, przykrywając preparat wodorotlenkowo-wa-pniowy. Wykazują bardzo dobrą adhezję do zębiny i szkliwa, łączą się z kompozytem i wywierają działanie kariostatyczne uwalniając fluorki.

Cementy tlenkowo-cynkowo-fosforanowe stosowane są pod wypełnienia amalgamatowe i z materiałów złożonych, przy czym w ubytkach głębokich jako drugi podkład.

Cementy tlenkowo-cynkowo-eugenolowe wykazują działanie bakteriobójcze, ale nie powinny być używane w ubytkach bardzo głębokich z podejrzeniem mikroek-spozycji miazgi. Nie wolno ich stosować jako jedyny podkład zarówno pod wypełnienia amalgamatowe ze względu na niską odporność mechaniczną, jak również pod materiały złożone z powodu zaburzania ich polimeryzacji. Cementy etoksyben-zoesowo-tlenkowo-cynkowo-eugenolowe, np. IRM, mimo że cechują się lepszą wytrzymałością, stosowane są głównie jako materiały tymczasowe.

Cementy polikarboksylowe wykazują lepszą adhezję do zębiny niż cementy tlenkowo-cynkowo-fosforanowe, ale mają niższą wytrzymałość mechaniczną. Uważa się, że są mało toksyczne dla miazgi.

Preparaty wodorotlenkowo-wapniowe występują w formie nietwardniejącej i twardniejącej chemicznie lub pod wpływem światła. Nietwardniejące stosowane są punktowo w najbardziej domiazgowej części ubytku i przykrywane cementem twardniejącym. Twardniejące mogą służyć jako cienki podkład w ubytkach pod wypełnienia adhezyjne.

Lakiery zębinowe są adhezyjne i pełnią funkcję podkładów w niezbyt głębokich ubytkach, w głębszych zakładane są na preparaty wodorotlenkowo-wapniowe. Podobne zastosowanie mają czynniki łączące zębinowe i szkliwno-zębinowe.

Podkład jest warstwą materiału założoną bezpośrednio na dno ubytku pod wypełnienie stałe. Stanowi ochronę miazgi przed chemicznym i termicznym wpływem wypełnienia. Powinien być wykonany z materiału zgodnego biologicznie (biokompatybilnego) z miazgą. Stosowany pod wypełnienia wymagające kondensacji (amalgamat) winien mieć odpowiednią wytrzymałość mechaniczną.

VIII. Przemycie i osuszenie ubytku

Ubytek przed wypełnieniem należy wypłukać i osuszyć. Przez płukanie usuwa się resztki opiłków zębiny, ślinę i ewentualnie krew. Do płukania używa się strzykawki wodnej. Głębokie ubytki przemywa się jałowymi wacikami nasączonymi wodą destylowaną lub solą fizjologiczną o temperaturze 37°C. Osusza się jałowymi wacika-

284