274 (29)

RELIGIE CZARNEJ AFRYKI © Wydawntctwo WAM, Kraków 2005

RELIGIA MADAGSKARU - OBCY WTRĘT CZY RODZIMA TRADYCJA?

pomnikach umarłych i stelach. Hasina skoncentrowana jest w królewskim rodzie, wkracza w aktualnego władcę w momencie koronacji, kiedy zasiada na specjalnym królewskim kamieniu, a po śmierci pozostaje w jego grobowcu. To element afrykańskiego kompleksu świętego króla, prawdopodobnie odpowiedzialny za to, że króla utożsamiano niekiedy z Andriamanitrą.

Człowiek jest postrzegany jako złożenie pierwiastka ziemskiego i niebiańskiego. Powstał z gliny ulepiony przez „ziemskiego” Zanahari, ale do życia wymaga pochodzącej od „niebiańskiego” Zanahari hasiny. Pierwszy człowiek jest więc w micie jedynie połową człowieka, pełną istotą ludzką staje się po poślubieniu córki „niebiańskiego” Zanahari, będącej symbolem hasiny, czyli duszy, co rozpoznajemy jako wschodnioafrykańską tradycję. Dusza ta po śmierci powraca do swego niebiańskiego właściciela, choć w mitach pojawia się wątek pochłaniania przez siedmiogłowego węża Fanampitulu-hu, reprezentującego wodny chaos. To utożsamienie żywiołu wodnego z zaświatami przypisuje się pierwotnej, austronczyjskicj warstwie mitologii.

Część duchów' jest pochodzenia ludzkiego, a kult przodków rasambe wypełnia większą część aktywności kultowej Malgaszy. Rozbudowane, trwające miesiącami obrzędy pogrzebowe są początkiem noworocznych obrzędów famadihana. Określenie to oznacza „obrócenie na drugi bok”, a polega na okrcsow'ym otwieraniu grobowców i obleczeniu szczątków zmarłych w nowy całun, pod który wkładane są dary. Zawinięte zwłoki uczestniczą razem z niosącymi je żywymi potomkami w tańcu dookoła w^riosck, po czym składa się je z powro-