28 (357)

- 54 -    f

Dzielnik 1:k z rys.4.2 nożna dalej dekomponować według wzoru (4.1) aż do uzyskania k»1.

Na przykład dla p*502 kolejne kroki rozkładu są następujące:

1)	502 -	2 • (2 • 125 + 1
2)	125 -	2-62 *1
3)	62 *	2•(2 15 + 1)
*)	15 •	2-7 + 1
5)	7 -	2-3 + 1
6)	3 -	2-1 + 1

W praktyce wygodniej jest zakończyć dekompozycje wcześniej, ko-rzyotając ze znanych z literatury rozwiązań dzielników przez 3,

5 i 7. Możliwość podziału przez 3, 5 lub 7 nożna także wykorzystać na wcześniejszych etapach dekompozycji, np.:

1)    502 - 2 • (2 • 125 + 1)

2)    125-5-5*5

Powyższy rozkład wynaga użycia 12 przerzutników JK-MS, podczas gdy dla poprzedniego rozkładu (zakończonego dla k»7) potrzeba 14 przerzutników.

Metoda rozkładu na czynniki Jest nieekonomiczna i mało uniwersalna (nieprzydatna do syntezy dzielników synchronicznych i dzielników budowanych z liczników scalonych). Dlatego znacznie częściej realizuje się dzielniki częstotliwości wykorzystując liczniki (zazwyczaj scalone) z układem detekcji żądanego stanu końcowego i zerowaniem (rys.4»1)« Wyjściem dzielnika Jest w tym przypadku wyjście detektora stanu końcowego P, gdzie uzyskuje się Jeden impuls zerujący na każde P taktów zegara (podział częstotliwości wejściowej przez P). Ponieważ czas tiwanla impulsu zerującego Jest bardzo krótki i trudny do precyzyjnego określenia, a niezawodność całego układu może budzić pewne wątpliwości, często

stosuje się wspomnianą już, zaodyfikowaną wersję układu z rysunku 4.5(^na stronie 60).

Dla uzyskania odpowiednio dużych pojemności liczników (współczynników podziału dzielników) budowanych z liczników scalonych często niezbędne jest kaskadowe łączanie kilku mikroukładów.

W przypadku scalonych liczników asynchronicznych zazwyczaj łączy się najbardziej znaczące wyjście młodszego stopnia z wejściem starszego stopnia. Scalone liczniki synchroniczne posiadają " zwykle specjalne wyppowadzenia służące do łączenia tych układów w bloki o większej pojemności (w ogólnym przypadku dla prawidłowego wykorzystania tych wyprowadzeń konieczne jest odwołanie się do literatury firmowej lub innych źródeł). Liczniki zliczające w przód mają zazwyczaj trw. wyjście przeniesienia (ang. carry). na którym poziomem aktywnym, zwykle niskim, sygnalizowane jest osiągnięcie przez licznik stanu 11...1. Liczniki zliczające wstecz wyposażone są w wyjście pożyczki (ang. borrow ) sygnalizujące osiągnięcie przez licznik stanu 00...0.

Scalone liczniki synchroniczne wyposażone są często w tzw. wejścia ustawiające, umożliwiające ustalenie dowolnego stanu początkowego licznika. Stwarza to możliwość łatwej realizacji liczników o programowanej długości cyklu, szczególnie w przypadku ¹ liczników zliczających watecz. Wyjście pożyczki można połączyć z wejściem wpisującym (ang. load. load enablc. writo enable i in). ( tj. wejściem uaktywniającym ustawianie licznika, tak aby wystąpienie stanu 00...0 powodowało przepisanie do licznika stanu wejść ustawiających. Długość cyklu takiego licznika Jest równa liczbie P reprezentowanej przez stan wejść ustawiających, względnie P+1, zależnie od zastosowanego w wykorzystywanym liczniku scalonym sposobu ustawiania licznika (asynchroniczny lub synchroniczny)

i