29 (58)

54 -

Dzielnik lik z rys.4.2 nożna dalej dekomponować według wzoru (4.1) aż do uzyskania k-1.

"a przykład dla p-502 kolejne kroki rozkładu ₃, następujące:

1)    502    -    2 •    (2    • 125    +    1)

2)    125    ■    2 •    62    +1

3)    62 . 2-(2 15 + 1)

ł)    15-2-7 + 1

5)    7 = 2 ' 3 + 1

6)    3=21*1

>» praktyce wygodniej jest zakończyć dekompozycję wcześniej, korzystając ze znanych z literatury rozwiązali dzielników przez 3.

5 i 7. Możliwość podziału przez 3« 5 lub 7 można także wykorzystać na wcześniejszych etapach dekompozycji, np.:

1)    502    =    2 ■    (2    • 125    +    1)

2)    125    ■    5 •    5 ■5

Powyższy rozkład wymaga użycia 12 przerzutnikćw JK-I2D, podczas gdy dla poprzedniego rozkładu (zakończonego dla k=7' potrzeba

Katoda rozkładu na czynniki jest nieekonomiczna i mało uniwersalni: ’ nieprzydatna do syntezy dzielników synchronicznych i dzielników budowanych z liczników scalonych). Dlatego znacznie częściej realizuje się dzielniki częstotliwości wykorzystując liczniki (zazwyczaj ocalone) 1 układem detekcji żądanego stanu końcowego 1 zerowaniem (rys.4.1). Wyjściem dzielnika jest w tym przypadku wyjście detektora stanu końcowego P, gdzie uzyskuje się jeden impuls zerujący na każde P taktów zegara (podział częstotliwości wejściowej przez P). Ponieważ czas trwania Impulsu zerującego jest bardzo krótki i trudny do precyzyjnego określenia, a niezawodność całego układu może budzić pewne wątpliwości, często

stosują się wspomnianą już, zmodyfikowaną wersję układu z rysunku 4.5 l^nB stroni® 60).

Dla uzyskania odpowiednio dużych pojemności liczników (współczynników podziału dzielników) budowanych z liczników scalonych często niezbędne jest kaskadowe łączenie kilku mikroukładów.

W przypadku scalonych liczników asynchronicznych zazwyczaj łączy się najbardziej znaczące wyjścia młodszego stopnia z wejściem starszego stopnia. Scalone liczniki synchroniczne posiadają zwykle specjalno wyppowadzenia służące do łączenia tych układów w bloki o większej pojemności (w ogólnym przypadku dla prawidłowego wykorzyatania tych wyprowadzeń konieczne jest odwołanie się do literatury firmowej lub innych źródeł), liczniki zliczające w przód mają zazwyczaj tzw. wyjście przeniesienia (ar.fi, _carry i. na którym poziomem aktywnym, zwykle niskim, sygnalizowane jest osiągnięcie przez licznik stanu 11... 1'. Liczniki zliczające wstecz wyposażone są w wyjście pożyczki (nnfi. borrow ) sygnał. • ją ce osiągnięcie przez licznik stanu 00...0.

Scalone liczniki synchroniczne wyposażone są często w -r.r.. wejścia ustawiające, umożliwiające ustalenie dowolnego stanu początkowego licznika. Stwarza to możliwość łatwej realizacji liczników o programowanej długości cyklu, szczególnie w przypadku liczników zliczających wstecz. Wyjście pożyczki rożna połączyć z wejściem wpisującym (ang. loa J. load cnable. write enable i in.) tj. wejściem uaktywniającym ustawianie licznika, tak aby wystąpienie stanu 00...0 powodowało przepisanie do licznika stanu wejść ustawiających. Długość cyklu takiego licznika jest równa liczbie P reprezentowanej przez stan wejść ustawiających, względnie P+1, zależnie od zastosowanego w wykorzystywanym liczniku scalonym sposobu ustawiania licznika (asynchroniczny lub synchroniczny)