28 (440)

14. Plan bitwy pod Kruszyną

Według źródeł polskich poległo ponad 60 powstańców, około 100 zostało rannych a ponad 50 dostało się do niewoli.

Według Kopernickiego straty były następujące: piechota — 48 zabitych, 106 rannych, 80 do niewoli; kawaleria — 18 zabitych, 43 rannych. Wydaje się jednak, że liczby te nie są dokładne. Podobnie jak liczby ze źródeł rządowych, według których poległo i zostało ranionych kilkuset powstańców a 90 dostało się do niewoli. Straty rosyjskie miały być mniejsze: około 25 zabitych i około 20 rannych. Liczby dotyczące strat znacznie się więc różniły. Powszechnie bowiem stosowano zasadę podawania zaniżonych strat własnych z równoczesnym wyolbrzymieniem strat przeciwnika.

Rozzuchwalone klęską powstańców wojska carskie spaliły wieś Zdrow-a i folwark Jacków, wymordowano mieszkańców' folwarku Baby i Jackowa za sprzyjanie powstańcom, zamordowano 70-letnią matkę poety Konstantego Gaszyńskiego. Zginął 16-letni syn gorzelanego w majątku Zdrowa, który bezskutecznie chciał obronić przed śmiercią swego ojca.

Współcześni surowo ocenili postawę E. Taczanowskiego w bitwie pod Kruszyną. Gazeta powstańcza „Niepodległość” z dnia 5.10.1863 pisała: „Narodzie polski! gdzież, są syny twoje, co woleli śmierć niż ucieczkę — kości Bolesławów, Sobieskich i Koś-

28