293

AZ — kX

gdzie:

As = O, 1, 2, ...

Droga optyczna promienia zależy od długości drogi geometrycznej (Z) oraz od współczynnika załamania (n) ośrodka, stąd

Z = ra 7

Ig Długość drogi optycznej równa się drodze geometrycznej w próżni i w przybliżeniu w powietrzu, gdzie n »1. Aby zwiększyć długość drogi optycznej, a tym samym zwiększyć ilość wiązek ugiętych wchodzących do obiektywu mikroskopu, wprowadza się między preparat a obiektyw substancję o dużym współczynniku załamania. Często używa się w tym celu tzw. cieczy imersyjnej, wtedy różnica dróg optycznych AZ wiązki ugiętej wyrazi się wzorem:

AZ — nd sin (p

gdzie:

n - współczynnik załamania cieczy imersyjnej znajdującej się między preparatem a obiektywem,

<p - połowa kąta rozwarcia obiektywu,

d - stała siatki, którą możemy utożsamić z odległością między dwoma elementami preparatu.

Kąt rozwarcia obiektywu jest to kąt, pod jakim widać z preparatu średnice obiektywu.

W omawianym ćwiczeniu interesują nas tylko promienie ugięte pod kątem <p lub mniejszym od ip, tylko bowiem te wiązki wejdą do obiektywu mikroskopu i mogą wziąć udział w powstawaniu obrazu. Warunek na wzmocnienie, czyli na wiązkę ugiętą pierwszego rzędu (k = 1) o długości fali A, można zapisać wzorem:

n d sin<p = X

stąd zdolność rozdzielczą mikroskopu przedstawia równanie:

1 _ nsin<p

■ ~d%. X

gdzie:

d - najmniejsza odległość między dwoma elementami preparatu, które widzimy jeszcze oddzielnie.

Dla każdej odległości między elementami preparatu mniejszej od d Warunek na wiązkę pierwszego rzędu będzie spełniony dla kątów ugięcia ^ększych od <p. Wiązka taka nie wejdzie do obiektywu.

Jak widać z powyższego wzoru zdolność rozdzielcza mikroskopu jest °graniczona wartością kąta <p i współczynnika załamania n oraz długością

9QQ