296

296 6. PRZEKSZTAŁTNIKI NAPIĘCIA STAŁEGO NA NAPIĘCIE STAŁE

Energia jest pobierana ze źródła prądowego i przekazywana do źródła napięciowego U_l, przy czym napięcie U_d2 jest większe od E (przekształtnik podwyższający napięcie). W chwili gdy napięcie indukowane w uzwojeniu twornika maszyny osiągnie wartość zerową, praca w zakresie drugiej ćwiartki nie jest możliwa.

Praca silnikowa i generatorowa obcowzbudnej maszyny prądu stałego przy obu kierunkach wirowania twornika jest odwzorowana w czterech ćwiartkach płaszczyzny U-/. Przykład czterokwadrantowego przekształtnika przeznaczonego do regulacji prędkości kątowej obcowzbudnej maszyny prądu stałego, dla dwóch kierunków wirowania twornika przedstawiono na rys. 6.12.

Rys. 6.12. Czterokwadrantowy przekształtnik napięcia stałego na napięcie stałe: a) schemat układu; b) obszary charakterystyk prądowo-napięciowych

Składowe oscylacyjne napięć i prądów przekształtników napięcia stałego na napięcie stałe są bardzo często źródłem niepożądanych, niekiedy trudnych do przewidzenia skutków. I tak na przykład składowe oscylacyjne występujące w prądzie uzwojenia twornika maszyny prądu stałego powodują wzrost strat w tym uzwojeniu, a ponadto mogą generować pasożytnicze momenty elektromagnetyczne. W przypadku zasilania elektronicznych układów sterujących i informatycznych, składowe takie mogą być przyczyną nieprawidłowej pracy tych układów. Zastosowanie odpowiednich filtrów przyczynia się do istotnego zmniejszenia wpływu składowych oscylacyjnych na powstawanie niepożądanych zjawisk. Wiadomo, że im mniejsza jest amplituda i większa częstotliwość składowych oscylacyjnych, tym łagodniejsze są wymagania stawiane układom filtrującym. Dlatego, analogicznie jak w przekształtnikach sterowanych fazowo, wykorzystuje się technikę łączenia do pracy równoległej układów pojedynczych o wzajemnie przesuniętych w fazie przebiegach czasowych wielkości zależnych. Połączenie równoległe wymaga więc zastosowania wielokolumnowego dławika kojarzącego.

Składowe oscylacyjne występujące w wielkościach zależnych są określone, dla każdego z dotychczas rozpatrywanych układów, niezależnie od sposobu sterowania i pracy układu następującą zależnością:

(6.79)