277 (8)

którymi mogą być węglany Ba, K, Na. W skrzynce zachodzą reakcje: utlenianie węgla, rozkład węglanów i reakcja Boudouarda, które prowadzą do powstania aktywnych atomów C dyfundują-cych w głąb stali.

Reakcja Boudouarda zachodzi wg wzoru: CO2 + C+22CO. Ze wzrostem temperatury reakcja ta przebiega coraz bardziej w prawo (rys. 12.2).

ZanartoiŁ COj , % obj.

20,

60

1000

Temperatura

Rys. 12.2. Krzywa równowagi reakcji Boudouarda

12.11.    Na czym polega nawęglanie w ośrodkach ciekłych?

Nawęglaczem jest mieszanina stopionych soli z dodatkiem SiC (karborundu), np. 75% Na₂C0₃,15% NaCl, 10% SiC. Temperatura procesu wynosi ok. 850°C. Zaletą tej metody jest możliwość bezpośredniego hartowania elementów.

Jest też odmiana elektrolityczna, w której nawęglane elementy umieszcza się na anodzie i przepuszcza prąd stały o gęstości ok. 20 A/dm². Dzięki temu uzyskuje się znaczne przyspieszenie procesu.

12.12.    Na czym polega nawęglanie w ośrodkach gazowych?

Nawęglanie w ośrodkach gazowych jest najbardziej nowoczesne i najczęściej stosowane, ale wymaga specjalnych i kosztownych urządzeń. Polega na umieszczeniu elementów w szczelnym piecu i przedmuchiwaniu atmosfery gazowej o odpowiednio dobranym potencjale nawęglającym. Piece do nawęglania gazowego mogą być o działaniu okresowym i ciągłym. Gaz nawęglający ulega rozkładowi na powierzchni elementów z wydzieleniem aktywnych atomów węgla, które dyfundują w powierzchnię elementów. Zaletą nawęglania gazowego jest łatwość kontroli i regulacji procesu, oszczędność energii (nie trzeba nagrzewać skrzynek i nawęgla-cza), a w przypadku pieców o działaniu ciągłym umożliwia bezpo-

277