2

7.(2pktj Uczniowie na lekcji biologii przeprowadzili następujące doświadczenie: 1. Przygotowali 3 termosy napełnione wodą o różnej temperaturze: I: 10 °C, II: 30 °C, III: 20 "C. 2. Do każdego z tych termosów włożyli otwarty kwiat tulipana, uszczelniając watą otwory wokół łodyg i ustawili jc zdała od okien. 3. Po 30 minutach zaobserwowali, że kwiat tulipana w termosie - zamknął się, w termosie II - jeszcze bardziej się otworzył, a w termosie 111 pozostał bez zmian

a)    Uzupełnij poniższe zdanie tak, aby przedstawiało hipotezę badawczą potwierdzoną wynikiem tego

doświadczenia:    .............................wpływa na otwieranie się i zamykanie kwiatów tulipana.

b)    Określ próbę kontrolną w tym doświadczeniu.

8.(3pkt) Kręgosłup człowieka posiada 4 charakterystyczne krzywizny (w odcinku

szyjnym, piersiowym, lędźwiowym i krzyżowym). Dwie z tych wypukłości

skierowane do przodu noszą nazwę lordoz, a dwie skierowane,..do tylu - kifoz.

a) Podaj liczby kręgów dla każdego z wymienionych powyżej odcinków kręgosłupa:

szyjny.....

lędźwiowy:

piersiowy: ... krzyżowy:

b)    Podpisz na schemacie obok wszystkie cztery krzywizny kręgosłupa (lordozy i kifozy).

c)    Opisz sytuację, w której może nastąpić wtórne skrzywienie kręgosłupa

tzw. skolioza............................................................................................

9.(4pkt) Na rysunku przedstawiono schemat kości długiej

a) Podpisz wskazane elementy jej budowy

b) Podkreśl nazwę tego ze wskazanych    elementów

budowy kości, który wraz z wiekiem zmienia swój kolor z czerwonego na żółty Wyjaśnij przyczynę tej zmiany.

c) Zaznacz trzy zdania prawidłowo przedstawiające funkcje kości lub całego szkieletu. A Jest magazynem wapnia dla organizmu.

D Stanowi podporę dla narządów w organizmie.

C.    Transportuje związki odżywcze i gazy.

D.    Odgrywa ważną rolę w procesie tcrmorcgulacji.

E.    Wytwarza komórki krwi.

F.    Chroni przed infekcjami.

(I) Wymień składniki budulcowe tkanki kostnej powodujące, ze jest i twarda i równocześnie elastyczna.

10. (3pkt) Mięśnie są strukturami wykonującymi pracę mechaniczną.

a) Podpisz przedstawiony na rysunku rodzaj mięśni.

Ir) Podaj dwie, cechy budowy lub Fizjologii mięśni, dzięki którym mają one zdolność skurczu.

c) Zapas ATP w mięśniach wystarczy zaledwie na ułamek sekundy, dlatego podtrzymanie kurczenia się mięśni wymaga innych źródeł energii. Przedstaw dwa przykłady przemian biochemicznych zachodzących w mięśniach, w wyniku których powstaje energia ATP (w nawiasie podaj nazwy procesów)

1 i.(3pkt) Ruch jest jednym z przejawów życia organizmów

a) Wymienione poniżej informacje posegreguj na te, które dotyczą tropizmów (1), nastii (11) oraz taksji (III).

A.    Są to ruchy organów roślinnych (korzeni, łodyg, liści) o wyraźnie kierunkowym charakterze (są ściśle związane z kierunkiem działania bodźca).

B.    Są to ruchy organów roślinnych, niezależne od kierunku działania bodźca (zależą od budowy organów).

C.    Są to reakcje ruchowe swobodnie poruszających się organizmów wywołane kierunkowym działaniem bodźca.

D.    W tego rodzaju ruchach najczęściej główną rolę odgrywa mechanizm turgorowy, oparty na zmianach ciśnienia turgorowego, co prowadzi do zmian rozmiarów komórki,

I-.................... II-..................... III...................

1>) Podaj po jednym przykładzie nastii i tropizmu.

I2.(3pkt) Mechanizm ruchów roślin nie w każdym przypadku jest ten sam, ale najczęściej jest to zróżnicowanie wzrostu w różnych częściach rośliny, na skutek kumulacji w określonych miejsca rośliny - fitohormonów,

Podaj pełne nazwy tropizmów przedstawionych na poniższym rysunku oraz określ rodzaj hormonów działających zarówno na korzeń, jak i na łodygę.

(Ol

illllll
!'jf

J vtii    |

I3.(3pkt) Na schemacie przedstawiono budowę szkieletu klatki piersiowej człowieka.

a) określ znaczenie, jakie dla funkcjonowania klatki piersiowej ma połączenie żeber z mostkiem poprzez chrząstki.

b) wymień elementy szkieletu, z których zbudowana jest klatka piersiowa

c) Po raz pierwszy w toku filogenezy klatka piersiowa pojawiła się u 14.(3pkt) Na schemacie przedstawiono trzy modele stawów

a) podpisz wszystkie trzy typy stawów

A

b)    podaj, który ze stawów (A, B czy €) ma największy zakres swobody ruchów. .............

c)    podaj po jednym przykładzie połączenia stawowego typu A i typu C w organizmie człowieka.