2 przygotowanie materiałów 2

PRZYGOTOWANIE MATERIAŁÓW ♦ 335

GWASZE

Do wykonania gwaszu potrzebne są:

M proszek pigmentowy

■    substancja wiążąca - 30% roztwór gumy arabskiej. Niektórzy producenci gwaszy stosują dekstrynę zamiast gumy arabskiej. Można tej substancji użyć,

ale trzeba pamiętać, że należy stosować ją w większej ilości niż gumę arabską dla uzyskania podobnej konsystencji

■    kreda strącana - dla określenia siły koloru i siły krycia

■    gliceryna - około 5% wagi całości - jako stabilizator wilgotności i plastyfikator

a dwie krople środka konserwującego

B dwie krople środka zwilżającego (żółci wołowej lub któregoś z syntetycznych środków, polecanych w rozdziale o meteriałach). Konieczne

tylko w przypadku, gdy farba nic ma dobrej rozlewności.

Nic ma sztywnych reguł określających stosunek ilościowy substancji wiążącej do pigmentu lub pigmentu do strącanej kredy. Ten pierwszy zależy od stopnia wchłaniania przez gumę pigmentu. Dodajemy tylko tyle substancji wiążącej, ile jest konieczne, aby rozprowadzić farbę.

Do rozcieńczenia stosujemy wodę destylowaną. Ilość kredy zależy od intensywności koloru danego pigmentu, dlatego należy dodać znacznie więcej kredy do błękitu ftalocja ni nowego, silnie barwiącego niż do żółcieni kadmowej. Najlepsze materiały produkowane przemysłowo uzyskują siłę krycia dzięki dużej zawartości pigmentu, do czego potrzebne są specjanc maszyny ucierające, a nic dodawanie dużych ilości kredy; jednak produkt domowy będzie sprawował się lepiej, jeśli dodamy więcej kredy wysokiej jakości. Kreda występuje w różnych rodzajach - od przezroczystej do kryjącej.

Do gwaszy potrzebna jest czysta, jasna kreda kryjąca.

Metoda

1    Utrzeć pigment w roztworze gumy arabskiej. Jeśli to konieczne, dodać niewielką ilość wody destylowanej dla ułatwienia rozprowadzania.

2    Dodać odpowiednią ilość kredy strąconej w zależności

od intensywności koloru.

Zmieszać i dobrze utrzeć.

3    Dodać glicerynę i dobrze wymieszać. Następnie wlać kilka kropli środka zwilżającego i kilka kropli środka konserwującego.

4    Farbę przechowywać w szczelnie za my k a ny m naczyniu.

EMULSJE TEMPEROWE

Skład podstawowej receptury:

1 część całego jajka

1    część oleju

2    części wody

Jeśli dodajemy żywicę, skład jest następujący:

2 części całego jajka 1 część oleju 1 część żywicy 4 części wody

Dociekliwy malarz może chcieć eksperymentować ze składem tej podstawowej formuły. Olej lniany (najlepiej zagęszczony - mniej żółknie) używany jest jako składnik olejny: jako składnika żywicznego używa sic na ogół werniksu damarowego.

Poniżej podano 9 receptur będących odmianami podstawowej mieszanki jajowo-olejncj. l-7 są rozpuszczalne w wodzie, a 8 i 9 w olejku terpentynowym.

Receptura 1 (Tudor Hart)

1 część żółtka jajka

1    część oleju lnianego bielonego na słońcu

2    części wody

10 części olejku lawendowego

Receptura 2 (Ralph Mayer)

2 części całego jajka 1 część zagęszczonego oleju lnianego

1    część werniksu z żywicy damarowej 4 części wody

Receptura 3 (Ralph Mayer)

6 części żółtka jajka

2    części zagęszczonego oleju lnianego

2 części werniksu z żywicy damarowej

1    część wody

Receptura 4 (Kurt Wchlte)

2    części żółtka jajka

1 część gotowanego oleju lnianego 1 część werniksu z żywicy damarowej 2-4 części wody

Receptura 5 (Arthur Laurie)

2    części całego jajka

1    część zagęszczonego oleju lnianego

3    części wody

Receptura 6 (Arthur Laurie)

2    części żółtka jajka

1    część oleju lnianego

3    części wody

Receptura 7 (Maria Bazzi)

2    części żółtka jajka

1 część zagęszczonego oleju lnianego 1 część werniksu z żywicy damarowej

4    części wody

Receptura 8 (Arthur Laurie)

1 część żółtka jajka 1 część zagęszczonego oleju lnianego trochę terpentyny

Receptura 9 (Arthur Laurie)

1 część żółtka jajka 1 część oleju lnianego 1 część terpentyny weneckiej