2 (2083)

4.2. Węglowodory 89

Oleje wazelinowy i parafinowy są to oleiste ciecze, nierozpuszczalne w wodzie, po zastosowaniu emulgatora tworzą z wodą emulsje. W kosmetyce są stosowane w kremach, olejkach do opalania, brylantynach.

Wazelina, biała lub żółtawa mazista masa, nierozpuszczalna w wodzie, rozpuszcza sie w eterze, benzynie i chloroformie. Jest to mieszanina węglowodorów głównie C22H46 i C23H48 o t.t. 35^t5°C. Tworzy emulsje typu o/w i w/o. Wazelina jest cmolientcm, tzn. działa na skórę zmiękczająco. W kosmetyce stosowana w' kremach, emulsjach, kredkach do warg, szminkach, pomadach do włosów, brylantynach oraz do natłuszczania i masażu skóry. Gmolient to substancja zmiękczająca i wygładzająca naskórek (łac. emollire — zmiękczać).

Wazelina kosmetyczna jest mieszaniną 25-50% wazeliny i wody, konserwowaną kwasem borowym i perfumowana olejkami zapachowymi. Stosowana w' kremach ochronnych i kremach dla dzieci. Tak zwiana czerwona wazelina stosowana jest jako substancja ochronna przeciwko promieniowaniu UV.

Parafina jest mieszaniną stałych węglowodorów stanowiącą frakcję ropy naftowej

0    t.w. >350°C. W zależności od składu rozróżniamy parafinę miękką (t.t. 45—50°C)

1    parafinę twardą (t.t. 60°C). Nazwa parafina pochodzi od łacińskiej nazwy parum affinis — małe powinowactwo. Jest to substancja mało reaktywna chemicznie. Po stopieniu miesza się z tłuszczami, olejami, woskiem, benzyną. Z wodą i emulgatorem tworzy emulsje. W kosmetyce stosowana w szminkach, kredkach do warg, kremach, okładach i maskach parafinowych. Węglowodory zawarte w' oleju wazelinowym i parafinowym, a także w wazelinie i parafinie (kiedyś nazywane parafinami) są obecne w cemencie międzykomórkowym i spoiwie łusek włosa. Parafiny tworzą na skórze hydrofobowy film okluzyjny. W kosmetyce okluzja oznacza tworzenie cienkiej warstwy (filmu, błony) substancji na skórze. W zależności od typu substancji otrzymujemy filmy hydrofobowe lub hydrofilow-e. Chemiczny termin okluzja oznacza wychwytywanie gazów' przez ciała stałe oraz pochłanianie substancji rozpuszczonej przez strącany z roztworu osad.

Cerezyna jest to biała, bczwonna masa, składająca się z wyższych węglowodorów o t.t. 60-80°C. Przypomina wyglądem i konsystencją w^rosk ziemny (ozokeryt). Ozokeryt jest mieszaniną węglowodorów' stałych pochodzenia podobnego do ropy naftowej. Cerezyna nie rozpuszcza się w' wodzie i etanolu, stopiona miesza się z tłuszczem, olejami, woskami i benzyną. Ze względu na wysoką temperaturę topnienia jest składnikiem szminek, kredek do warg, kremów stosowanych w okresie letnim (odpornych na topienie w podwyższonych temperaturach).

4.2.2. Węglowodory terpenowe

Szczególną klasę węglowodorów o znaczeniu kosmetycznym tworzą terpeny — inaczej zwane izoprenoidami — o ogólnym wzorze (CsHs),,. Nazwa pochodzi od terpentyny (mieszaniny terpenów, głównie węglowodorów) otrzymywanej z żywicy sosnowej.