2 (345)

kilka miesięcy, czasem wiele lat. Przy każdym kontakcie z antygenem, który wywołał immunizację powstaje kolejna pula komórek pamięci immunologicznej.

Dopełniacz- drogi aktywacji

Droga klasyczna- zapoczątkowana przez kompleks antygen-przeciwciało zagregowane immunoglohuliny IgGl, lgG3 (polianiony(DNA, heparyna);białko C-reaktywne; złogi cholesterolu).

Droga alternatywna- zapoczątkowana przez: składniki ściany komórkowej drobnoustrojów, niektóre polisacharydy i lipopolisacharydy.

Alloimmunizacia poprzetoczeniowa

Polega na wytwarzaniu alloprzeciwciał odpornościowych do antygenów znajdujących się na przetoczonych krwinkach dawcy, których to antygenów biorca nie posiada.

Autoimmunizacja-po\ega na wytwarzaniu autoprzeciwciał do własnych antygenów (lub kompleksów antygenów). W przypadku obecności surowicy autoprzeciwciał istotnych klinicznie, nie można otrzymać zgodnej próby krzyżowej.

Klinicznie znaczące układy eruoowe krwinek czerwonych: ABO, Rh, Kell, Duffy(FY), Kidd (JK), MNS.

Układ grupowy ABO:

Najważniejszy układ grupowy krwinek czerwonych! W krążeniu obecne naturalne alloprzeciwciała do antygenów nieobecnych na krwinkach. Pojawiają się około 3-4 miesiąca życia u każdego, obecne są przez całe życie, ale w wieku podeszłym ich miano najczęściej spada. Układ ten jest niedojrzały w momencie urodzenia, dojrzewa do około 2-go roku życia, niekiedy dłużej.

Właściowości układu ABO:

obecność naturalnych alloprzeiwciał stwarza konieczność przetaczania krwinek zgodnych w układzie ABC. Niezgodne przetoczenie prowadzi do bardzo ciężkiego powikłania hemolizy wewnątrznaczyniowej.

Antygeny	Alloprzeciwciała regularne	Zgodne przetoczenie
		KKCz	Osocze
A	Anty- B	0, A	A, AB
B	Anty-A	0, B	B, AB
AB	Brak	0, A, B, AB	AB
0	Anty-A, Anty-B	0	0, A, B, AB

Układ grupowy Rh

Najbardziej polimorficzny ze wszystkich znanych układów grupowych- zawiera 49 antygenów. Antygen D z układu Rh jest najsilniejszym immunogenem ze wszystkich znanych antygenów, Obecność lub brak antygenu D pozwala podzielić ludzi na dwie grupy:

•    Rh dodatnich (+) antygen D obecny

•    Rh ujemnych (-) antygen D nieobecny

Właściowśći układu Rh: Przeciwciała anty-D pojawiają się dopiero jako następstwo alloimmunizacji w wyniku kontaktu z tym antygenem (przetoczenie, ciąża). Podawanie krwinek zgodnych Rh, tzn. niepodawanie krwinek Rh dodatnich biorcą Rh ujemnym jest działaniem profilaktycznym- zapobiegającym alloimmunizacji(80%Rh ujemnych biorców po kontakcie z antygenem D wytworzy alloprzeciwciała anty-D). W sytuacjach pilnych dopuszcza się podanie krwinek Rh dodatnich mężczyzną Rh ujemnym.

Najważniejsze antygeny w układach erupowych istotnych klinicznie

Układ grupowy	Najważniejsze antygeny
ABO	A, B
Rh	D, C, c, E, e, C^w
Kell	K(Kell), k(cellano)
Duffy	Fya, Fyb
Kidd	Jka,Jkb
MNS	M, N, S, s

Najbardziej immunogenne antygeny

D    z układu Rh

K    z układu Kell

E    z układu Rh

c    z układu Rh

Fya    z układu    Duffy

Jka    z układu Kidd

(Najmniej)

e    z układu Rh

C^w    z układu Rh

Fyb    z układu    Duffy

Jkb    z układu Kidd

S    z układu MNS

Czynniki mające wpływ na powstanie odpowiedzi immunologicznej

1.    Indywidualne, genetycznie uwarunkowane właściwości danego osobnika.

2.    Moc antygenu pobudzająca odpowiedź immunologiczną.

3.    Prawdopodobieństwo otrzymania przez biorcę, nie mającego danego antygenu, krwinek dawcy, w którym znajduje się ten antygen.

4.    Ogólna ilość przetoczonej krwi.

5.    Stan chorobowy biorcy.

Oznaczane grupy krwi

-Oznaczanie antygenów układu ABO: może być A, B, AB, 0.

-Oznaczanie antygenu D z układu Rh: antygen D obecny- wynik Rh(+); antygen D nieobecny wynik Rh(-).

-Kontrola obecności przeciwciał: poszukiwanie przciwciał do antygenów krwinek czerwonych z zestawem krwinek wzorcowych grupy 0 zawierających wszystkie kliniczne ważne antygeny w podwójnej dawce (poza K i C^w).

Wykrywanie przeciwciał- interpretacja

• W pracowni serologicznej wykonującej rutynowe badania należy wykryć obecność przeciwciał.

4