DSC06188 (2)

tego rodzaju opisał wiele lat temu Alfred Kadushin (I968J, wymienimy t kilka z nich, odsyłając czytelnika do opracowania Anny Olech [2005J.    ^

Gry służące obniżeniu poziomu wymagań superwizora:

1. „Dwoje przeciw agencji” albo „Kuszenie do przewrotu” - poleg_u na kwestionowaniu przez pracownika sensowności biurokratycznych wy magań w imię profesjonalnego podejścia do pracy z klientem. 2. „Bądź mity dla mnie, ponieważ ja jestem miły dla Ciebie” - polega na schlebianiu superwizorowi. 3. „Zaopiekuj się mną” - polega na przedefilowaniu relacji superwizor - superwizowany w rodzaj relacji terapeutycznej, a w konsekwen. cji - do zmiany poziomu i charakteru oczekiwań wobec superwizowanego, 4. „Ocenianie nie dotyczy przyjaciół”- polega na zamianie relacji formalnej na nieformalną, przez co osłabia się stanowczość superwizora [szerzej patrz: Olech 2005, s. 80- 84).

Gry superwizorów opisała Lilian Hawthome [1975, tu za: Olech 2005], Najbardziej typowe z nich to gry abdykacji, w których superwizor rezygnuje ze swojej profesjonalnej władzy zasłaniając się okolicznościami („Nie pozwolą mi na to”, „Ja biedny”,,Jestem naprawdę jednym z was”) [zob. Olech 2005, s. 85-86] oraz gry władzy, za pomocą których superwizor wymusza uległość lub bezradność superwizowanych („Pamiętaj, kto tu jest szefem”, „Poskarżę się na Ciebie”, „Ja tylko próbuję Ci pomóc” i inne) [zob. Olech 2005, s. 87-89]. Występowanie tego typu gier w relacjach superwizor - superwizowany nie jest nieuniknione, ale prawdopodobieństwo ich pojawienia się jest tym większe, im bardziej proces superwizyjny przebiega w sposób odbiegający od opisanych wyżej profesjonalnych zasad.

Rzeczywiste przyczyny, dla których partnerzy relacji superwizyjnej podejmują swoje gry są bardzo podobne. Superwizorzy grają, czując zagrożenie własnego statusu i pozycji, superwizowani mają zaś poczucie zagrożenia swojej pozycji zawodowej jako profesjonalnego pracownika socjalnego. Obie strony podejmują gry dla zaspokojenia potrzeby akceptacji oraz zyskania dowodów sympatii i aprobaty.

Opisane relacje wymagają zazwyczaj zgody na uczestnictwo w grze „proponowanej” przez partnera, ale dotyczy to przede wszystkim transakcji dokonywanych na poziomie świadomym. Choć podkreśla się, że gry są irracjonalne, ponieważ irracjonalny jest sposób osiągania celu przez grę, to są równocześnie rzeczywiste, ponieważ dzieją się naprawdę, a to utrudnia radzenie sobie z nimi i pozwala prowadzić je w sposób nieświadomy [Olech 2005, s. 90].

Podsumowanie

Superwizja jest od niedawna wprowadzana do kształcenia profesjonalnych kadr pomocy społecznej w Polsce. Jak dotąd - mimo podejmowanych prób -nic można mówić o upowszechnieniu się supcrwizji w praktyce pracy socjalnej. Jednak jej zalety jako metody kształcenia i doskonalenia zawodowego pracowników socjalnych, a także zarządzania placówkami pomocy społecznej są tak oczywiste, że z pewnością prędzej czy późnej znajdzie uznanie w oczach menedżerów i samych pracowników. Doskonalenie warsztatu pracy to dla pracownika socjalnego bardzo ważna, ale nie jedyna korzyść odnoszona z superwizji. Dzięki superwizji może wprowadzać istotne zmiany w sposobach pracy, a także dokonywać znaczących zmian w relacjach z innymi. Może uczyć się pracy zespołowej, mediacji i negocjacji, twórczego myślenia oraz sposobów radzenia sobie ze stresem.

Wykonując trudną, odpowiedzialną i obciążającą stresem pracę nawet najlepszy pracownik napotyka niekiedy trudności, z którymi trudno mu sobie poradzić samodzielnie. Superwizja jako innowacyjne wciąż jeszcze podejście, bardziej niż inne, zapobiega wypaleniu zawodowemu, eliminuje bezradność i zniechęcenie w pracy z osobami zagrożonymi wykluczeniem społecznym, pomaga w przyjęciu lepszych strategii działania, a także upewnia pracownika i zwiększa jego zaufanie do siebie i własnych kompetencji zawodowych. Jest okazją do poszerzania wiedzy, umiejętności oraz rozważania wszelkich praktycznych i etycznych kwestii, jakie mogą pojawić się w czasie prowadzenia przypadku.

Pytania sprawdzające:

Dlaczego w pomocy społecznej konieczna jest superwizja?

Jakie są zasadnicze funkcje superwizji?

Jakie znasz podstawowe rodzaje i metody superwizji?

Wymień i opisz kolejne etapy sesji superwizyjnej.

Jakie elementy utrudniają skuteczność superwizji?

Jakie są podstawowe różnice między superwizją a procesem konsultacji?

Bibliografia:

Atherton J. S., Professional Supervision in Group Care: A Contract - Based Approach,

London 1986.

Beme E., W co grają ludzie. Psychologia stosunków międzyludzkich, Warszawa 2002. Brown A., Boume I., The Social Work Supervisor: Supervision in Community, Day Care

and Residential Setting, Buckingham 1996.

Coulshed V., Mullender A., Management in Social Work, Houndmils-Basingstoke 2001,

45