30 (59)

Feuerbach i Nietzsche

1

Wrai z Marksem znaleźliśmy się w samym ceni nim antropologicznego buntu przeciw Meglowi U Mirku widzimy leż / cali wyrazistości.! swoisty charakter lego buntu: sięga się po antropologiczną redukcję obrazu wuta, mc sięgając po antropologiczną problematykę, antropologiczne pytania.Filozofem, który lak buntuje się' przed Wio Hcglowi. jest Feuerbach, jego uczniem w lym względzie — mimo wszystko, co ich różni, a nawet przeciwstawia sobie — jest naszym zdaniem Marks Antropologiczna redukcja Feuerbacha poprzedza socjologiczni redukcję Marku.

Chcąc właściwie zrozumieć walkę Feuerbacha z Heglcm i jej znaczenie dla antropologii, najlepiej zrobimy wychodząc od zasadniczego pytania: co jat początkiem filozofii? Kant. pr/cuwsuwując się racjonalizmowi i nawiązując do Humca. na początku postami poznanie jako to, co jest bezpośrednio pierwsze dla filozofującego człowieka, a zatem decydującym problemem filozoficznym uczynił pytanie, czym jest poznanie i jak jest ono możfawe Problem len doprowadził go następnie do antropologicznego pytania cóż to za istota ów człowiek, który poznaje? łlcgcl przeskakuje to. co Kant uznał za pierwsze, i to z pełną świadomością lego zdaniem, u początków filo/ofii me może leżeć, jak to wyraźnie stwierdził już w pierwszym wydaniu swojej Encyklopedii nauk filozoficznych (I817). ia* den bezpośredni przedmiot, ponieważ bezpośredniość ze swej istoty umyka myśleniu filozoficznemu. Innymi słowy, filozofia me moit wychodzić, juk c/ymł to Kant. n przed nim Kurte/juv, od sytuaip filozofującego, lecz musi „antycypować". Tej antycypacji dokonuje Megel w /daniu. „Początek stanowi czysty byt", które zaraz łhi-