32 (381)

ło 30%) może wystąpić mniejszy lub większy zakres spostrzegania zmiany barwy wskaźnika.

2.2. Miareczkowanie mocnego kwasu mocną zasadą

Jako przykład zostanie omówione miareczkowanie 10 ml 0,1 mol/l roztworu HCI za pomocą roztworu NaOH o tym samym stężeniu. Zgodnie z reakcją zobojętnienia zużyjemy 10 ml roztworu NaOH a w punkcie równoważnikowym pH wyniesie 7 (H⁺ + OH" = H₂0).

Etapy miareczkowania

0,0 ml	0,1 mol/l	NaOH +10ml	0,1mol/IHCL	[H>0,1	pH=1
9,0 ml	//	pozostało ImlHCI	10 x mniej	[H>0,01	pH=2
9,9 ml	//	pozostało	0,1 ml HCI	[H>0,001	pH=3
9,99 ml	//	pozostało	0,01 ml HCI	[H^+]=0,0001	pH=4
10,0 ml	//	całkowite	zobojętnienie	[H>[OH-]	pH=7
10,01 ml	//	nadmiar	0,01 ml NaOH	[OH>0,0001	pH=10
10,1 ml	//	nadmiar	0,1 ml NaOH	[OH"]=0,001	pH=11
11,0 ml	//	nadmiar	1,0 ml NaOH	[OH"]=0,01	pH=12
20,0 ml	//	nadmiar	10,0 ml NaOH	[OH']=0,1	pH=13

Dla uproszczenia w powyższych rozważaniach nie uwzględniono zwiększenia objętości roztworu w czasie miareczkowania. Jest zrozumiałe, że rozcieńczenie posiada pewien wpływ na pH i na wielkość skoku miareczkowania, wpływ ten nie jest jednak duży W pobliżu punktu równoważnikowego (pH = 7) jedna kropla roz tworu NaOH spowodowała zmianę pH od 4 do 10, czyli zmniejszy ła stężenie jonów H⁺ milion razy. Ta gwałtowna zmiana wartości pH nazywa się skokiem miareczkowania (skok pH).

W celu dokładnego obliczenia pH w poszczególnych etapach mii u oczkowania należy zastosować następujące zależności -I) w punkcie wyjściowym miareczkowania:

| 11' J = C_k, gdzie C_k oznacza początkowe stężenie kwasu,

') w loku miareczkowania przed punktem równoważnikowym:

V₀ C_k - VC_Z

| 11' ] =- gdzie V₀ - początkowa objętość kwasu

V₀ + V    V - objętość dodanego roztworu zasady

C_z - stężenie zasady

i) w punkcie równoważnikowym:    [ H⁺ ] = [ OH"] , pH =7

i punkt równoważnikowy pokrywa się z punktem zobojętnienia,

I) po jego przekroczeniu:

K_w    VC_Z - V₀ C_k    V₀ + V

[ OH”] =-=- tzn. [ H⁺ ] = K_w-

[ H⁺ ]    V₀ + V    VC_Z - V₀ C_k

I 'o uwzględnieniu powyższych wzorów - pH w poszczególnych eta-

i"iij|i miareczkowania 10 ml roztworu HCI o stężeniu 0,1 mol/l za po-

.....U roztworu NaOH o tym samym stężeniu jest następujące:

ml NaOH	pH	ml NaOH	PH
0,00	1,00	9,99	4,30
5,00	1,48	10,00	7,00
0,00	2,30	10,01	9,70
0,80	3,00	10,02	10,00
0,90	3,30	10,10	10,70
0,98	4,00

/miony pH zachodzące podczas miareczkowania 10 ml 0,1mol/l ' tworu HCI za pomocą roztworu NaOH o tym samym stężeniu mm/iiiI przedstawić graficznie w postaci krzywej miareczkowania:

69