1313878518

dostępna korzeniom roślin. Głębokość biologiczna może być mniejsza lub większa od głębokości genetycznej. Drugi przypadek jest u nas częstszy, bowiem zasięg palowych systemów korzeniowych drzew przekracza głębokość strefy objętej wyraźnym wpływem procesów glebowych. Przykładem odwrotnej sytuacji mogą być bielice o mocno zorsztynizowanym poziomie wzbogacenia. Duża zawartość toksycznych składników (niekrystalicznych związków glinu w tym poziomie) jest powodem, że większość korzeni nie przenika poniżej jego górnej granicy. Specjalnego uzasadnienia nie wymaga fakt, że gleby biologicznie głębsze są lepsze od biologicznie płytkich.

Silnie erodowane gleby górskie ukształtowane z masywnych skał macierzystych mogą być płytkie zarówno genetycznie, jak i biologicznie.

2.5. Barwa gleby

Barwą gleby nazywa się wrażenie wzrokowe wywołane przez odbitą od gleby widzialną część promieniowania słonecznego.

Barwa jest ważną i najbardziej rzucającą się w oczy cechą morfologiczną gleby. Większość regionalnych nazw typów gleb wywodzi się od barwy charakterystycznych poziomów glebowych, np. czamoziemy, czarne ziemie, gleby brunatne itd. W większości klasyfikacji gleb barwa jest zaliczana do kryteriów identyfikacyjnych, wyznaczających poziomy diagnostyczne gleb. Ponadto barwa może być wskaźnikiem ekologicznej wartości siedliska. Zabarwienie poziomów glebowych jest dość ściśle związane ze składem oraz fizycznymi i chemicznymi właściwościami utworów glebowych. Pozwala ono już na pierwszy rzut oka stwierdzić obecność lub brak pewnych związków w różnych częściach profilu glebowego, informuje też o przebiegu różnych procesów glebowych. Na podstawie barwy doświadczony gleboznawca, bez żmudnych pomiarów, może ocenić typ stosunków powietrzno-wodnych, warunki areacji (napowietrzenia), aktywność biologiczną i wiele innych ważnych ekologicznie cech.

Barwy, jakimi odznaczają się gleby i ich elementy, wywodzą się z trzech podstawowych: białej, czarnej i czerwonej. Barwę nadają określone związki chemiczne i organiczne występujące w glebie. Największy wpływ na zabarwienie gleby mają następujące składniki: próchnica, związki żelaza, związki manganu, ziarna kwarcu, ziarna i konkrecje kalcytu oraz krzemionka.

Próchnica nadaje glebie barwę czarną, szarą ewentualnie brązowoszarą. Im więcej próchnicy w danej części profilu glebowego, tym ciemniejsze zabarwienie. Związki żelaza (magnetyt, hematyt, getyt, limonit) nadają barwę czerwoną, pomarańczową, brunatną,