352

352 Przemiana

czna (Jlymny”). Ostatni etap charakteryzuje pogodzeniem z Bogiem, wyciszenie wewnętrzne. Jest to tzw. okres franciszkański („Księga ubogich”).

L. Staff — W młodopolskiej twórczości poety podmiot liryczny znajduje się początkowo pod wpływem filozofii nie-tzcheańskiej. Jego nastawienie do świata i własnych możliwości jest pełne optymistycznej wiary we własne siły; przejawia także zafascynowanie akty-wizmem, dynamiką życia („Kowal”). Potem ulega nastrojom dekadenckim. Wiersze tego okresu cechuje brak wiary w jakiekolwiek wartości, przenika je smutek („Deszcz jesienny”). W ostatnim etapie twórczości tego okresu podmiot mówiący to człowiek dojrzały, poeta doctus. Afirmuje życie, w pokorze akceptuje zastany porządek świata. Ten etap twórczości łączy nurt klasycystycz-ny z franciszkańskim („Curriculum vi-tae”, „Przedśpiew”).

S. Żeromski „Ludzie bezdomni” — Doktor Judym pochodzi z biednej szewskiej rodziny. Dzięki jednak pomocy ciotki skończył studia i wyjechał na praktykę do Paryża. Mimo społecznego awansu, wciąż najważniejsi są dla niego ludzie z najuboższych warstw. Dla nich przechodzi ostateczną przemianę: rezygnuje całkowicie z życia osobistego (rozstaje się z Joasią), by w pełni skoncentrować się na walce o swe społecznikowskie ideały.

W.S. Reymont „Chłopi” — 1) Antek Boryna przez długi czas jest skłócony z ojcem. To nie tylko konflikt pokoleń, lecz także zazdrość o Jagnę i waśń na tle majątkowym. Zatarg kończy się w momencie wspólnej walki o las. W obliczu zewnętrznego zagrożenia Antek uznaje wyższość dobra ogółu nad własnym poczuciem krzywdy i godzi się z ojcem 2) Hanka, żona Antka, z zahukanej

i nieśmiałej kobiety staje się stano i pewną siebie żoną i matką, kt6,^ dopuści do rozpadu rodziny, wnętrzna przemiana wzbudza sza_c **• Macieja Boryny, który powierzy opiekę nad swym gospodarstwem j*? powrotu Antka.

T. Mann „Śmierć w Wenecji” - q taw von Aschenbach początkowo anaH żuje rzeczywistość intelektualnie, ą U. stosunek do świata charakteryzuje dy* tans, brak zaangażowania emocjonalne go. Jednak pod wpływem miłości d₀ Tadzia w jego życiu zaczynają domino, wać uczucia, a percepcja zaczyna dokonywać się w sposób zmysłowy. Patrz; miłość trudna.

J. Tuwim „Wiosna. Dytyramb” -Tłum zmienia się pod wpływem wiosny. Ogarnięty chucią, odczłowieczony, kieruje się tylko prymitywnymi instynktami.

S. Żeromski „Przedwiośnie”-Cezary Baryka początkowo żyje otoczony miłością rodziców, ale gdy w czasie wojny ojciec wyjeżdża, chłopak, pozbawiony autorytetu moralnego, porzuca szkołę i usamodzielnia się. Podczas rewolucji w Baku angażuje się w działalność polityczną — sympatyzuje z komunistami. W Nawłoci poznajemy Baiykę w roli kochanka. Po powrocie do Warszawy znów wciąga go polityka (ponownie wiąże się z komunistami).

J. Iwaszkiewicz „Brzezina” -1) Staś na krótko przed śmiercią zmienia ś{ pod wpływem uczucia do Maliny. Mino choroby, przeżywa duchową odnowę; wreszcie kocha i jest uuęśkwy 1) Bolesław po śmierci Stasia tdde pochodzi przemianę. Oa r&wwet aa mana z Maliną, co pozwala mi mkx rozdział przeszłości zwiąnaymaib zoną.

fei^le

Wygląda i J c sąmomi

>1* pH

_cepcjęP°cz

o manekin

,!#'’)■ ^U!^eS

f Kafka „Pi Atgora Sams pjest przycz juinanizowan

okazuje się, żi

piacy (warto sjmym do J

pozornie tole tistości czeł

#. Gombro jototrzydzi zostaje przer nkę w świa iowany jak i

Si Witkie iządów mia nać zmianę slepująjedn Kwi ludzie szewcy rządzenia ( zostaje nie:

MA.Butb u”-l)Pn powoduje | »(oszalał

ąmą^'< ekdmusł OKU N jśo (dH kbiizkMj