355 (13)

a m x • v jest wielkością stałą. Gdyby krzywa progowa nic była przesunięta w górę o warto# reobazy. to dla każdego punktu krzywej będącej w przybliżeniu hiperbolą iloczyn natężenia prądu i czasu, czyli ładunek elektryczny potrzeboy do wytworzenia potencjału czynnościowego, byłby również wielkością stałą. W warunkach rzeczywistych warto# ładunku elektrycznego potrzebnego do wzbudzenia potencjału czynnościowego rośnie w miarę wzrostu czasu trwania bodźca ze względu ma mechanizmy homeostazy dążące do przywrócenia potencjału spoczynkowego wynoszącego -90 mV. a więc przeciwdziałające wzrostowi potencjału. W miarę jak wprowadzamy ładunki do wnętrza, są one stamtąd wypompowywane. Wielkość reobazy określa więc w przybliżeniu sprawność mechanizmów przywracających potencjał spoczynkowy.

Zmiany progu pobudliwości. Akomodacja

Dotychczasowa analiza zjawiska powstawania potencjału czynnościowego zakładała. że próg pobudliwości jest wielkością stałą (wyjątkiem była zmiana progu pobudliwości w okresie refrakcji względnej po poprzednim potencjale czynnościowym). Badania wykazują, że wiele czynników moie zmieniać wielkość potencjału progowego poza okresem refrakcji względnej. Do najważniejszych takich czynników należy poziom wyjściowego potencjału spoczynkowego, przy którym działamy bodźcem. Ogólnie, jeśli potencjał wyjściowy jest nieco wyższy (błona jest lekko zdepolaryzowana). potencjał progowy się podnosi. Jeśli natomiast poziom wyjściowy jest niższy (hipcrpolaryzacja). potencjał progowy obniża się. Mccha-

Ryc. 14.11. Przy wolnej depolaryzacji wolno narastającym bodźcem potencjał progowy przemieszcza się w stronę dodatnią Gdy taka akomodacja osiągnie próg -50 mV. komórka staje się niepobudliwa.

355