360 (4)

prowadzi do znacznego obniżenia własności mechanicznych stopu. Można temu zapobiec przez modyfikację. Większą ciągliwość wykazują siluminy podeutektyczne.

Przykładem dwuskładnikowego siluminu jest AKII (10+ +13% Si). W odlewach ciśnieniowych osiąga on następujące własności: R_m = 250 MPa, A₅ = 1+4%, twardość 70 HB.

15.10. Na czym polega modyfikacja siluminów?

Modyfikacja siluminów polega na wprowadzeniu dodatku do ciekłego stopu, zwiększającego ilość zarodków krystalizacji i ewentualnie powodującego także inne efekty. Siluminy podeutektyczne i eutektyczne modyfikuje się sodem, najczęściej w postaci NaF zmieszanego z NaCl i KC1, rzadziej sodem metalicznym, który silnie odtlenia stop. Ogólna ilość modyfikatora nie przekracza 0,1%. Dodatek sodu powoduje obniżenie temperatury przemiany eutek-tycznej oraz przesunięcie punktu eutektycznego w prawo ku wyższej zawartości krzemu (ok. 13%). Dzięki temu stopy o składzie nadeutektycznym krzepną jako podeutektyczne z dendrytycznymi wydzieleniami roztworu a (ubogiego w Si) na tle drobnoziarnistej eutektykij(rys. 15.4). W wyniku tego wytrzymałość R_m rośnie z ok. 110 do 250 MPa, a wydłużenie As z ok. 1% do ok. 8%.

Siluminy nadeutektyczne modyfikuje się też za pomocą fosforu. Tworzy on związek A1P, który stanowi zarodki krystalizacji dla krzemu, w wyniku czego następuje rozdrobnienie wydzieleń. Modyfikacja sodem wykazuje wiele wad, jak niszczenie wymu-rówki pieca i krótki czas działania (20+40 min), co odbija się ujemnie na strukturze odlewów później odlanych. Wad tych nie wykazują odlewy modyfikowane strontem.

Ryt. 15.4. Mikrostruktura siluminu modyfikowanego (traw. 0,5% HF, pow. 100)0

15.11. Na czym polega modyfikowanie siluminów strontem?

Stront wprowadza się w ilości 0,01% masy stopu. Pozwala on nie tylko na utrzymanie jednakowej struktury odlewów w czasie całe

go okresu odlewami I powtórnym przetop ińwką kadzi.

j.,2. jakie dodatki stopo

Do siluminów wprc miedź, magnez, nil umożliwia stosować syćama i starzenia, że pogarsza jednocz tek ok. 1% Ni popi' wpływ domieszki że szkodliwe, zmniejsz; agulację kruchego zJ | dem takich stopów il dobrą lejnością, spa | trzymałość R_m = 200 pem jest AK52 — AIS i Mn), który stosuje Jego własności są n dość 75 HB. Do wie! zawierający także ok = 200 MPa, A₅ = 0,2 na tłoki silników spal

S.13. jakie są stopy odlc noki?

Jako odlewnicze mog . wartości 10% Cu (Ai i cd- CuAlj rozłożonej 1 . lego o). Stop ten ma I małość. Można ją poc obróbkę cieplną, obni jest AlCu4 (AM4) sto niu osiąga R_m = 230 i dołową.

^ Jakie są cechy i fazy

Układ Al-Cu od stron niemego tu, o maksy i eutektyką c ■niedzi 33,2%. Rozpus daturą i w 20°C wy

360