36 (442)

Ho/d/ml II

STRUKTURA SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO w POLSCE

1. Pozycja samorządu terytorialnego w Polsce

Sunorml terytorialny, który rozpoczął działalność w Polsce 27 maja 1990 _f, (dzień wejścia w życic ustawy 18 marca 1990 r. o samorządzie terytorialny^' ukształtowany został początkowo jako samorząd jednostopniowy. Jego gfównyn, elementem była gmina (o charakterze miejskim, wiejskim lub miejsko-wiejskim), nic zostały natomiast wprowadzone wspólnoty samorządowe wyższego rzędu, powiatowe i wojewódzkie. I stycznia 1999 r. przeprowadzone zostały dalsze reformy decentralizacyjne. Zakres administracji rządowej ograniczono, rozwinięte zaś zostały zdecentralizowane formy administracji publicznej. Powołano do życia samorządy powiatowe i wojewódzkie. Samorządy terytorialne (mające własne, pochodzące z wyborów organy, osobowość prawną, majątek, dochody, zadania, kompetencje itp.), które funkcjonowały w Polsce po reformach decentralizacyjnych, to: 16 wspólnot regionalnych (samorządy wojewódzkie), 315 powiatów ziemskich, 65 miast na prawach powiatu, 2489 wspólnot gminnych. Utworzenie tych wspólnot na mocy ustawodawstwa z 1990 (gdy chodzi o samorządy gminne) i 1998 r. (gdy chodzi o wspólnoty powiatowe i wojewódzkie) jest wyrazem istotnej decentralizacji zadań publicznych¹.

Reforma administracji publicznej dokonana w 1999 r. głęboko przekształca ustrój administracji publicznej RP. Przed reformą w Polsce występowały tylko dwie ustrojowo wyobrębnione terytorialne wspólnoty mieszkańców: gminy (wspólnoty gminne, których było 2489) i państwo (wspólnota ogółu obywateli). Każda z tych wspólnot ma swój zakres zadań i kompetencji. Województwa były jednostkami zdecentralizowanej administracji rządowej.

1

O leoreiyczno-prawnych zagadnieniach samorządu terytorialnego: T. Rabska. Podmmw pojęcia organmcjl administracji, lw:| System prawa administracyjnego, 1.1, Ossolineum, 1977, s, 330 i n.; W. Rudolf, Wrwfll/imprgflnijation. (w:) %mein« Vemiliimgswhi, Berlin* York 1986, s. 572 i n.