37 (430)

ĆWICZENIE 6

MIKROSTRUKTURY METALI CZYSTYCH ORAZ STOPÓW JEDNOFAZOWYCH 1 WIELOFAZOWYCH

Poznanie typowych mikrostruktur stopów jednofazowych i wielofazowych, charakterystycznych mieszanin faz (eutektycznych. eutektoidalnych i nieregularnych), wpływu budowy mikrostruktury na właściwości mechaniczne.

6.1. Metale czyste

Czyste technicznie metale są ciałami polikrystalicznymi składającymi się 7. olbrzymiej liczby ziaren (kryształów). Powierzchnie oddzielające ziarna nazywa się granicami ziaren. W badaniach mikroskopowych granice ziaren zostają ujawnione dopiero po wytrawieniu szlifu. Kształt i wielkość ziaren może być różna, w zależności od typu sieci krystalicznej, warunków krystalizacji, czystości, odkształcenia plastycznego itd. W wyniku równowagowej krystalizacji lub po wyżarzaniu rekrystalizującym metale o sieci Al mają granice prostoliniowe, a same ziarna przyjmują na płaszczyźnie szlifu kształt zbliżony do szcścioboków foremnych (poliedrów)- rys. 6.1, natomiast metale o sieci A2 mają granice o budowie krzywoliniowej - rys. 6.2. Często wewnątrz ziarenek metali krystalizujących w sieci Al widoczne są ziarna bliźniacze lub w przypadku odkształceń plastycznych pasma poślizgu. Cechy te są dziedziczone również przez stałe roztwory podstawowe, powstałe na bazie tych metali (rys. 6.3 i 6.4).

Metale czyste ze względu na niezbyt dobre właściwości mechaniczne oraz technologiczne rzadko znajdują zastosowanie w praktyce przemysłowej. Tworzenie stopów jednofazowych i wielofazowych w znacznej mierze poprawia właściwości mechaniczne, takie jak: wytrzymałość na rozciąganie, twardość oraz technologiczne: spawalność, skrawalność, lejność itp.