38

1)    mających na celu kształtowanie osobowości ucznia, do których zalicza

się metody:

a)    kształtowania cech woli,

b)    przygotowania teoretycznego,

c)    analizy i oceny wyników;

2)    mających na celu głównie kształtowanie strony biologicznej ucznia, do

których należą metody:

a)    podnoszenia poziomu sprawności fizycznej, czyli tzw. metody treningowe (ciągła, powtórzeniowa, zmienna, interwałowa, startowa),

b)    hartowania;

3)    mających na celu opanowanie nowych czynności ruchowych, do któych

należą metody:

a)    opanowania czynności ruchowych w całości,

b)    opanowania czynności ruchowych częściami,

c)    od całości przez szczegół do całości,

d)    nauczania programowanego,

e)    problemowa.

Klasyfikacja taka jest również w pewnym stopniu umowna, gdyż nauczanie czynności ruchowych realizuje się poprzez kształtowanie cech fizycznych i psychicznych ćwiczącego. Nie stanowi to dwóch różnych procesów, ale dwie różne strony jednego procesu wychowania fizycznego. Stosowanie którejkolwiek z metod nie występuje prawie nigdy w czystej formie, bo jeśli będzie się nauczać nowej czynności metodą całościową, to należy również stosować metodę powtórzeniową, wymienianą pośród metod treningowych.

Dalsze rozważania poświęcone będą wyłącznie metodom nauczania nowych czynności ruchowych w gimnastyce.

METODA NAUCZANIA CZYNNOŚCI RUCHOWYCH W CAŁOŚCI

W procesie nauczania czynności ruchowych ważną rolę odgrywają właściwie stosowane metody nauczania. Współcześnie zarówno w teorii, jak i w praktyce panuje przekonanie, że nie ma metod uniwersalnych. Większość autorów wymienia dwa sposoby nauczania nowych ruchów: metodę nauczania w całości i częściami. W szeregu prac, głównie z literatury rodzimej, wymienia się trzecią tzw. metodę kombinowaną, inaczej zwaną kompleksową, która sprowadza się po prostu do łączenia dwóch metod wcześniej wymienionych. Warto jeszcze wyjaśnić, iż określenia: metoda nauczania w całości i częściami używane są ostatnio w miejsce określeń: metoda syntetyczna i analityczna.

Nauczanie czynności ruchowych w całości polega na ujęciu całościowym, nie naruszającym zasadniczego schematu ruchu, jego wewnętrznego układu i za-