399 (2)

eutektoidalnej 605°C i w temp. pokojowej jest bardzo mała (<0,2%). W wyniku przemiany perytektycznej i drogą wydzielania z cieczy powstąje faza Yi (wtórny roztwór stały o sieci RPC), która w temp. eutektoidalnej rozkłada się na roztwór a (1,55% Be) i fazę fc(CuBe o sieci B2 (CsCl)). Eutektoid zawiera 6% Be. Fragment układu Cu-Be pokazano na rys. 15.27.

15.106. Na czym polega obróbka cieplna brązów berylowych?

Zmienna rozpuszczalność berylu w miedzi przy chłodzeniu umożliwia stosowanie utwardzania wydzieleniowego, które daje duży wzrost wytrzymałości, chociaż obniża ciągliwość. Przesycanie przeprowadza się w zakresie temp. 775+800°C, a starzenie w zakresie temp. 300+350°C. Można je także umacniać przez zgniot (patrz wykres na rys. 15.28) i poddawać obróbce cieplno-plas-tycznej. Obróbka cieplno-plastyczna polegająca na przewalcowa-niu brązu CuB2Ni po przesyceniu, ale przed starzeniem umożliwia zwiększenie wytrzymałości o ok. 20%.

Rys. 15.28. Wpływ stopnia zgniotu na własności mechaniczne brązu berylowego - 2,5% Be (A.P. Smiriagin)

15.107. Co to są brązy manganowe?

Są to stopy miedzi zawierające 5+6 lub 12+15% Mn, nadające się do obróbki plastycznej. Niżej stopowe można przerabiać na zimno i tym samym umacniać je przez zgniot. Mają dość dobre własności wytrzymałościowe, utrzymujące się do temp. ok. 300°C. W stanie wyżarzonym stop CuMn5 ma R_m * 350 MPa i wydłużenie Aio = = 35%, natomiast stop CuMnl5 -R_m~ 460 MPa i Aio = 25%.

399