3 (1929)

5.5. Reakcje z jodkami

Jony jodkowe V strącają z roztworów jonów wielu metali trudno rozpuszczalne sole, jodki, które po dodaniu nadmiaru jonów jodkowych rozpuszczają się tworząc kompleksy jodkowe:

Pb^2: + 21 ‘ Pbl₂ i + 21“ —» [Pbl₄]²' jon tetrajodoołowiu(ll) żółty    bezbarwny

Hg²⁺ + 21' -» Hgl₂ l + 2V-+ [Hgl₄]²'.

czerwony    bezbarwny

Jony jodkowe są również reduktorami w stosunku do jonów metali, które posiadają więcej niż jeden stopień utlenienia. Redukują one jon metalu do niższego stopnia utlenienia, same utleniając się do wolnego jodu. Obserwujemy to po żółto-brunatnej barwie roztworu I₂:

2Cu²⁺ + 41' -> 2CuI₂ I -» Cu₂I₂ + I₂ 2Fe³⁺ + 21'    2Fe²⁺ + I₂.

5.6. Reakcje charakterystyczne wybranych kationów metali

Reakcje jonów Ca²⁺

Kation wapniowy Ca(II) tworzy mocny wodorotlenek wapniowy Ca(OH)₂ dobrze zdysocjowany na jony, stąd też kation ten nie daje reakcji z zasadami i amoniakiem. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy odczynniki te zawierają węglany w wyniku pochłonięcia C0₂ z powietrza. Kation Ca^2r nie daje również charakterystycznych reakcji z siarczkami i jodkami. Kation wapniowy Ca^2f tworzy trudno rozpuszczalne białe osady z węglanem amonu (NH₄)₂C0₃ oraz szczawianem amonu (NH₄)₂C₂0₄:

Ca²⁺ + C0₃²' -> CaC0₃1 Ca²⁺ + C₂0₄²' -> CaC₂0₄ i.

Reakcje jonów Mg²⁺

Wodorotlenek sodu czy potasu oraz roztwór amoniaku MII₃ II₂0 strącają biały galaretowaty osad wodorotlenku magnezu. Mg(()ll)₂ nie posiada właściwości am foterycznych i nie rozpuszcza się w nadmiarze Na( )l I Mg²⁺ -l- 20H* -> Mg(OH)₂ i.

^r

Identyfikacji jonu Mg²⁺ dokonujemy wodorofosforanem(V) sodu Nn lli‘<» ¹ «>.1 y strąca w obecności NH₄C1 i NH₃ • H₂0 biały krystaliczny osad Ibslmmmi N iiiuiiii i magnezu:

Mg²' + NH₄⁺ + HP0₄²' -> MgNH₄P0₄^ + H⁺.

Muftltcje jonów NH₄⁺

¹ sujorotlenki metali alkalicznych rozkładają sole amonowe z wydzieleniem uu mI ii. który poznajemy po charakterystycznym zapachu:

NH₄C1 + NaOH -> NH₃ • H₂0 + NaCl NH₃ • h₂o -> H₂0 + NH₃1.

ledyną reakcją specyficzną identyfikującą jon amonowy jest renlu pi \ unikiem Nesslera, tj. zasadowym roztworem tetrajodortęcianu polnsii I j I \_v 1 1 <’ ‘»i -y on w roztworach soli amonowych charakterystyczny osad baru \ . -11.-I-i

HHinej:

NH4CI + 2 K₂[HgI₄] + 4KOH -»

O

^Hg

I + KC’I l /KI I m *»

NH₄⁺ + 2 [Hgl₄]²' + 40H' —> [OHg₂NH₂]I + 71'+ 311₂0.