3 (2580)

b) jeden lub dwóch zawodników spełnia zadanie ofensywne.

W środkowej części boiska piątka pomocników musi umieć błyskawicznie wesprzeć każde działanie zespołu w obronie i w ataku. Jeżeli chodzi o dwójkę napastników, przynajmniej jeden jest włączony do walki o odzyskanie piłki.

Ustawienie wyjściowe 1-3-5-2 bardzo szybko może przemieniać się w ustawienie ofensywne 1-3-4-3 oraz, w razie dużej przewagi przeciwnika, w defensywne 1-3-5-2. W ustawieniu najbardziej powszechna jest obrona kombinowana (dwóch obrońców kryje indywidualnie wysuniętych napastników przeciwnika, zaś pięciu pomocników kryje swych przeciwników w strefie).

Sposób gry w tym ustawieniu wymusza na trenerach i zawodnikach większą jakość i specjalizację pozycyjną w pracy treningowej, wynikającą ze specyfiki gry na rożnych pozycjach. Nie każdy dobry zawodnik może mieć predyspozycje i potrafi grać na pozycji libero, kryjących indywidualnie obrońców, czy skrajnych pomocników. Trzeba ich tego nauczyć.

Zalety ustawienia 1-3-5-2

1)    duża elastyczność gry z wymiennością pozycji (po-mocnik-napastnik)

2)    łatwość przechodzenia z ustawienia 1-3-5-2 do ofensywnego 1-3-4-3 i defensywnego 1-5-3-2

3)    łatwiejsza gra na spalone

a)    zmniejszenie głębi przez obrońcę libero

b)    skrócenie pola gry i wyjścia trójki obrońców,

4)    odpowiedzialność indywidualna za efektywność krycia (szczególnie kryjących obrońców)

5)    ustawienie to wymusza doskonalenie specjalizacji pozycyjnej.

Wady ustawienia 1-3-5-2

1)    problemy z organizacją gry w wypadku przegrania pojedynku 1x1 przez pomocników

2)    brak pełnej asekuracji przy grze oskrzydlającej przeciwnika

3)    duża praca biegowa i odpowiedzialność za grę 1x1 szczególnie obu skrajnych pomocników

4)    nie zawsze dobra asekuracja, przekazywanie i współpraca w pionie i w poziomie

5)    przy ofensywnej grze libero - brak jest często właściwego przekazania i asekuracji co doprowadza do niekorzystnej sytuacji 2x2.

System 1-4-4-2

System 1-4-4-2 (bez libero) jest obecnie stosowany przez najlepsze drużyny ostatnich MŚ-94 (Brazylia, Włochy, Szwecja), jak również najlepsze drużyny klubowe (Milan, Juventus, Anderlecht) które preferują ten system 1-4-4-2 (bez libero) z kryciem agresywnym w strefie. O modelu gry tych drużyn decyduje sposób i ilość zawodników atakujących przeciwnika. Zespół przeważnie broni się 4-8 zawodnikami, przy skróconym polu gry, z kryciem agresywnym w strefie i skuteczną grą 1x1, z obowiązkową asekuracją i skutecznym „podwojeniem"* Manewr skracania można stosować z powodzeniem w obu omawianych systemach. W systemie 1-4-4-2 z reguły stosuje się obronę strefową. W takim ustawieniu gra się dwoma rzędami czwórek. Przypomnijmy założenia obrony strefowej, tak bardzo dzisiaj popularnej. Obronę strefową definiuje się, jako krycie przeciwnika na określonej przestrzeni. Obszar działania poszczególnych zawodników obrony zazębia się i przesuwa w tym kierunku, gdzie znajduje się zawodnik z piłką i w którym porusza się jego partner. Nie kryje się pola w pobliżu piłki (jak to uważają niektórzy zawodnicy), lecz określoną stretę gry, w której należy „zamknąć” przeciwnika przez jednego atakującego i drugiego asekurującego. Dobrze funkcjonujące krycie strefą, to agresywne krycie przeciwnika z możliwością wykonania szybkiego skrócenia pola gry, celem odbioru piłki już w strefie środkowej boiska, lub zmuszenia przeciwnika do niekorzystnego dla niego zagrania. Poprzez właściwą asekurację zawodnika walczącego o piłkę i podwojenie zabezpieczymy się przed następstwem przegranego pojedynku 1x1, starając się uniemożliwić przeciwnikowi celne podanie pitki, przez agresywne krycie pozostałych zawodników atakujących. Ważna jest ścisła współpraca w akcjach obronnych obrońców i pomocników.

Zalety systemu 1-4-4-2

1) liczniejsza obrona przeciw formacji ataku przeciwnika składającego się przeważnie z dwóch zawodników

2) przez przewagę liczebną można łatwiej zneutralizować dwójkę napastników i znacznie ograniczyć ich pole gry

3} zawodnicy drużyny broniącej nie muszą wykonywać takiej pracy biegowej, jak atakujący, ponieważ następuje przekazanie przeciwnika

4)    przy skracaniu pola gry szybciej można zastosować pułapkę ofsajdową

5)    po stracie piłki każdy zawodnik natychmiast wie, gdzie i jakie powinien wykonać czynności obronne, nie musząc się jednocześnie troszczyć o bezpośredniego przeciwnika

6)    poprzez kompleksowo przeprowadzone krycie możliwe jest szybkie przejście do atakowania z jednoczesną asekuracją obrony

7)    przy przejęciu piłki możliwe jest szybkie i dokładne jej przekazanie (w stretie obronnej i środkowej)

Wady systemu 1-4-4-2

1} przy szybkiej zmianie przejścia drużyny przeciwnej z bronienia do atakowania, zawodnicy mogą nie zdążyć na czas sformować swej strefy obronnej

2)    przy skracaniu pola gry brak ataku na zawodnika drużyny przeciwnej moż dać szansę ogrania naszej drużyny

3)    problemy z przekazywaniem napastnika przeciwnika przy ciągłych rotacjach i zmianach pozycji

podwojenie - agresywny atak na zawodnika z piłką przez dwóch obrońców celem odbioru piłki lub niedopuszczenia do podań prostopadłych, skośnych i poprzecznych.