41 (28)

4.10. TURBOSPRĘŻARKA

4.10. TURBOSPRĘŻARKA

4.10. TURBOSPRĘŻARKA

Podczas doładowania turbosprężarką wykorzystuje się energię gazów spalinowych w celu dostarczania do silnika, za pośrednictwem sprężarki odśrodkowej, powietrza pod zwiększonym ciśnieniem i osiągania dzięki temu znacznego wzrostu sprawności silnika. Turbosprężarka składa się z turbiny i sprężarki, których wirniki są osadzone na wspólnym wałku. Wirnik turbiny jest napędzany gazami spalinowymi i porusza z kolei wirnik sprężarki. Ponieważ powietrze nagrzewa się na skutek sprężania (prawo termodynamiki), to trzeba je schłodzić zanim jeszcze dotrze do silnika, gdyż w przeciwnym razie nastąpiłby spadek sprawności silnika. Z tego więc względu w układzie dolotowym jest zamontowana chłodnica, która odbiera ciepło od powietrza doładowującego i oddaje je otaczającemu powietrzu. Zawór do regulacji ciśnienia doładowania ogranicza ciśnienie doładowania do 0,83 bara, czyli 0,083 MPa (silnik AAZ) lub do 0,65 bara, czyli 0,065 MPa (silnik 1Z).

Zawór ten jest umieszczony na pompie wtryskowej i można go zobaczyć na rysunku 4.52.

W kanale ssącym jest jeszcze umieszczony zawór bezpieczeństwa, nazywany również zaworem upustowym, który nadzoruje zmiany ciśnienia doładowania i w przypadku przekroczenia tolerancji bezpieczeństwa może skierować powietrze z powrotem do filtra powietrza.

Pompa wtryskowa jest wyposażona dodatkowo w urządzenie wzbogacające, które powoduje dostarczenie mniejszej lub większej dawki paliwa w zależności od ciśnienia doładowania. Ten regulator zawiera przeponę, która jest połączona przewodem z kolektorem dolotowym. Wraz ze wzrostem ciśnienia doładowania ugina się odpowiednio przepona i oddziałuje mechanicznie na zawór zasuwowy, tłoki w rozdzielaczu itp. elementy, powodujące wtrysk większej ilości paliwa.

Łożyska turbosprężarki są smarowane olejem doprowadzonym z układu smarowania silnika. Bardzo duże prędkości obrotowe wymagają nadzwyczaj precyzyjnego łożyskowania wałka turbosprężarki i bardzo małych tolerancji. Tak jak w przypadku pompy wtryskowej, również i w przypadku turbosprężarki należy zachowywać maksymalną czystość podczas otwierania dostępu do układu smarowania turbosprężarki. Turbosprężarki nie powinno się samemu demontować, ani też naprawiać, gdyż wymaga to wiedzy fachowej i narzędzi specjalnych. W przypadku uszkodzenia zaleca się wymianę turbosprężarki. Podczas jakichkolwiek prac związanych z turbosprężarką nie wolno dopuścić do przedostania się zanieczyszczeń do urządzenia. Należy więc przestrzegać następujących zaleceń:

-    przed wymontowaniem części oczyścić dokładnie jej otoczenie,

-    wyjęte części odkładać tylko na czyste miejsce, jeśli ma być to stół warsztatowy, to należy podłożyć papier lub folię aluminiową, przechowywane części przykryć (nie może to być włochata lub strzępiąca się tkanina),

-    jeśli nie można od razu naprawić elementu z otwartym kanałem lub wlotem, to należy go zasłonić lub szczelnie zamknąć,

-    montować tylko dokładnie oczyszczone części, jeśli jest to część nowa, to wyjmować z opakowania bezpośrednio przed zamontowaniem, nie wkładać części, które były wcześniej przechowywane w skrzynkach narzędziowych lub szufladach itp.,

-    nie używać do przedmuchiwania elementów turbosprężarki sprężonego powietrza,

-    nie przepychać, o ile to możliwe, samochodu z wymontowanymi elementami turbosprężarki.