43 (273)

MORSKIE

że „czerwone” pochodzi od kierunku geograficznego, gdyż niektóre azjatyckie języki przypisywały kierunkom geograficznym właśnie kolory (podobnie ma się sprawa z Morzem Czarnym). Kolejna teoria zwraca uwagę na fakt, iż morze otacza egipskie pustynie, które starożytni Egipcjanie nazywali Dashret (‘czerwony ląd’). Najbardziej prawdopodobną teorią wyjaśniającą nadanie takiej nazwy błękitnemu na co dzień morzu jest krótkotrwałe sporadyczne zjawisko pojawiania się tuż pod powierzchnią wody dużych ilości cyjano-bakterii Trichodesmium erythraeum, nadających powierzchni morza zdecydowane krwistoczerwone zabarwienie.

Morze Czerwone ma długość ok. 2000 km i szerokość w najszerszym miejscu 350 km — jest więc wydłużone, w kształcie „kiszki”. Leży wzdłuż długiego pęknięcia tektonicznego biegnącego od dużych jezior w środkowowschodniej Afryce po Zatokę Akaba i dolinę Jordanu. Odznacza się dużą głębokością dochodzącą do 3 km. Pomimo faktu, iż łączy się z Oceanem Indyjskim, ma charakter morza śródziemnego (zamkniętego), a fauna odznacza się obecnością 20% gatunków endemicznych.

W czasie lata temperatura powietrza w tym regionie przekracza 40°C, woda w warstwie przypowierzchniowej nagrzewa się do 30°C; zimą wody powierzchniowe północnych rejonów morza schładzają się poniżej 20°C. Dominujący północny wiatr (zimą wiejący z siłą do 7 m/s) wymusza cyrkulację wody, zapewniając średnioroczną stałą temperaturę 20°C do głębokości 1000 m. Morze jest dość płytkie: 40% to głębokości mniejsze niż 100 m, a aż jedna czwarta to głębokości mniejsze niż 50 m. Silne parowanie wody powoduje wzrost zasolenia wód powierzchniowych od 37%o na południu do 42%o na północy. Parowanie kompensowane jest przez napływ wód powierzchniowych Oceanu Indyjskiego. Z uwagi na niski poziom opadów (od 6 do 60 mm rocznie) napływ wód z rzek do Morza Czerwonego jest nieznaczny i nie ma większego wpływu na parametry wody. W większości rejonów morza widoczność na poziomie 15-50 m stwarza wspaniałe warunki do nurkowania. Poziom pływów jest niewielki — od 0,5 m na północy do 1,5 m na południu.

W Morzu Czerwonym żyje ponad 1200 gatunków ryb i ok. 250 gatunków koralowców. W otchłaniach morza spotkać można rekiny (w tym także młoty), delfiny, niebezpieczne skorpeny, mureny i barakudy. Spotkać tu możemy również żółwie morskie, manty i pławikoniki. Bogactwo życia Morza Czerwonego jest ogromne — tętniące życiem, bajecznie kolorowe rafy koralowe od wielu lat zachwycają płetwonurków z całego świata.

Poniżej przedstawiam zestawienie najbardziej popularnych gatunków Morza Czerwonego występujących w domowych akwariach.

W Morzu Czerwonym spotkać możemy tylko trzech przedstawicieli ryb ukwiałowych — popularnych błazenków:

•    Amphiprion bicinctus — do 14 cm dł. dł. Żyje na głębokościach od 0,5 do 30 m, w symbiozie z ukwiałami Sti-chodactyla gigantea, Entacmea quadricolor, Heteractis aurora, Heteractis crispa i Heteractis magnicfica.

•    Amphiprion omanensis -do 15 cm dł. dł. Na głębokościach od 2 do 23 m. Rzadki. Zawsze w pobliżu jednego z dwóch ukwiałów - Heteractis crispa lub Entacmea quadricolor.

•    Amphiprion sabae — do 14 cm dł. dł., na głębokościach od 2 do 35 m. Zazwyczaj zamieszkuje rozrzucony gruz koralowy. Jedynym ukwiałem, z jakim żyje w symbiozie, jest Stichodactyla haddoni.

Z rodziny pokolcowatych (Acanthuridae) i Zanclidae sp< ifl my 12 przedstawicieli:

•    Acanthurussohal- do 40 cm dł. dł., na głębokościachB

kilkucentymetrowych płycizn do 10 m. Samce przejawiB silny terytorializm, tworzą haremy. Podczas zaciekłej obraM swego terytorium mogą przybierać ciemniejsze barwy.

•    Acanthurusgahhm - do 40 cm dł. dł., na głębokościaJ od 1 do 67 m. Żywi się glonami.

•    Acanthurus nigrofuscus - do 21 cm dł. dł., głębokość oi 1 do 25 m

•    Acanthurus mata - do 50 cm dł., głębokości od 5 do poi nad 30 m. Żywi się głównie zooplanktonem.

•    Ctenochaetus striatus — do 26 cm dł., głębokości od | do 30 m. Żywi się głównie glonami.

•    Zebrasoma xanthurum - do 22 cm dł., głębokości wyl stępowania: 0,5-20 m. Żywi się głównie algami. Pływa zal zwyczaj w parach lub małych grupach.

•    Zebrasoma desjardinii - do 40 cm dł., głębokości od I do 30 m. Pływa w parach lub małych grupach.

•    Naso elegans — do 45 cm dł., głębokości od 1 do 90 J Żywi się brunatnicami (Sargassum). Dorosłe osobniki pM wają w parach, rzadziej w grupach.

•    Naso unicomis — do 70 cm dł., głębokości od 1 do 80 M Pływa zazwyczaj w grupach, żywi się algami.

•    Naso hexacanthus — do 75 cm dł., głębokości od 6 di 137 m. Pływa w grupach, w niedalekim sąsiedztwie rafl Żywi się zooplanktonem.

•    Naso brevirostris — do 60cm dł., od płycizn (0,5 m) do 45 m. Zazwyczaj pływa w grupach; żywi się zooplanktonem. ]

•    Zanclus comutus - do 22 cm dł. Występuje na głębal kościach od 1 do 145 m. Żywi się głównie gąbkami. Pływa najczęściej w parach lub małych grupach, patrolując duże obszary.

V_/46\