422 423 (2)

Efekty w układzie naczyniowym narządów uzyskane są zarówno na drodze odruchowej, jak i przez działanie wyzwolonej histaminy i acetylocholiny.

Objawy uboczne przy leczeniu ultradźwiękami

Bóle występujące po upływie 2—3 dni po zabiegu miejscowym są odczynem przemawiającym za podostrzeniem zmian chorobowych. Do ogólnych objawów niekorzystnych zaliczamy: niepokój, podwyższenie ciśnienia, zawroty głowy, nudności i bóle w okolicy pozamostkowej. Objawy powyższe występujące bezpośrednio po zabiegu przemawiają za chwiejnością układu wegetacyjnego u tych chorych.

Wskazania

Sprawy zapalne przewlekłe stawów, mięśni, nerwów. Zmiany zniekształcające i zesztywniające w obrębie stawów i kręgosłupa (Arthrosis, spondyloarthrosis deformans). Nerwobóle. Blizny i bliznowce. Sc/ero-dermia. Choroba Raynauda.

Przeciwwskazania

Wyłączamy z obszaru nadźwiękawiania narządy wrażliwe na działanie UD: mózg, rdzeń, serce, macicę ciężarną, gruczoły rozrodcze oraz nasady kości długich w okresie wzrostu.

Przeciwwskazane jest stosowanie UD w nowotworach, ze względu na ich szybki wzrost po dawkach terapeutycznych oraz niebezpieczeństwo przerzutów.

Do przeciwskazań należą również: gruźlica, rozstrzenie oskrzeli, krwawiące wrzody żołądka i dwunastnicy oraz nerwobóle o nie wyjaśnionej etiologii.

Zaleca się specjalną ostrożność w leczeniu zmian miejscowych u chorych w wieku powyżej lat 60, ze zmianami miażdżycowymi, w przypadkach stenokardii, dystonii układu wegetacyjnego oraz gdy stwierdza się objawy zaburzeń czucia powierzchownego.

DAWKOWANIE ULTRADŹWIĘKÓW

Miarą jednostkową mocy UD (J) jest W/cm². Jako ogólną wartość mocy przyjmuje się całkowitą energię wysyłaną w jednostce czasu przez powierzchnię czynną głowicy. Aby ją obliczyć, należy moc dawki pomnożyć przez wielkość powierzchni głowicy.

Aparatura może być wyposażona w głowice duże, o powierzchni 10 cm² i 6,4 cm², oraz małe: 4 cm² i 1,4 cm².

Uwzględniamy (wg Wiedau) następujący podział dawek:

dawki słabe: od 0,05 do 0,5 W/cm²;

dawki średnie: od 0,5 do 1,5 W/cm²;

dawki mocne wyjątkowo stosowane — do 2 W/cm².

Jako granicę dawki terapeutycznej przyjęto 2 W/cm².

Dawki powyżej 2 W/cm² stosowane są wyłącznie do badań doświadczalnych.

Ogólna wartość dawki, jako tzw. „wielkość bodźca", nie podlega prawu: i . t const.; jak również: czas X wielkość pola const. Stąd wynika, że efektywności dawki o małej mocy (J) nie uzyskuje się przez zwiększenie czasu (t) jej działania, jak również przy zachowaniu tej samej mocy dawki (J) zastosowanie dużego czasu przy małej powierzchni głowicy

1    małego czasu przy dużej powierzchni głowicy nie odpowiada tej samej wartości bodźca.

Podczas wyznaczania techniki zabiegu należy określić: dawkę UD, jako moc w W/cm²; częstotliwość drgań (KHz); wielkość powierzchni czynnej głowicy (cm²); czas zabiegu (t)\ sposób przekazywania energii przez głowicę (głowica ruchoma czy stojąca); sprzężenie (wodne czy olejowe); rodzaj UD (ciągłe czy impulsowe).

Dawki terapeutyczne dla zabiegów miejscowych przy częstotliwości 800 KHz wynoszą:

dla głowicy ruchomej od 0,5 do 1,5 W/cm², czas 5 do 8 minut, wyjątkowo do 10 minut;

dla metody statycznej z głowicą ustaloną 0,4—0,5 W/cm² i czas ograniczony do 5 minut maks.;

dla nadżwiękawiania segmentów rdzenia i zwojów sympatycznych (paravertebralnie) od 0,05 do 0,2 W/cm², wyjątkowo do 0,5 W/cm², czas

2    minuty.

Podczas zabiegów przeprowadzanych w wodzie, stosujemy dawki obniżone do 0,6 W/cm².

Wielkość dawki zależy od: lokalizacji i rodzaju zmian chorobowych stanu choroby (ostry — przewlekły), wrażliwości układu wegetacyj nego oraz wieku i ogólnego stanu chorego.

Dawka czasu na pole średniej wielkości wynosi do 5 minut, na pok duże może być przedłużona do 10 minut.

Zwiększanie dawki mocy i czasu uzależnia się od uzyskanych wy ników.

Ilość zabiegów w serii wynosi przeciętnie do 10—12 zabiegów. Sto suje się 1 zabieg dziennie przez kilka dni, następnie co drugi dzier Przerwa między seriami wynosi 3 miesiące.

OGÓLNA TECHNIKA ZABIEGÓW

W terapii stosowane są częstotliwości 800 KHz i 1000 KHz. Półwai tość warstwowa jest przy 1000 KHz mniejsza (wynosi około 2,5 cm), c oznacza, że 50% energii zostaje pochłonięte w warstwie mniejszej gri

4: